برداشت برنج رتون(دِنوج) از شاليزارهاي روستا

برداشت دوباره برنج به روش پرورش رتون يا در اصطلاح كشاورزان مازندران و مردم روستايمان  دِنوج، از شالیزارهای ايمن آباد و كروكلا آغاز شد.

 آقايان سيد احمد حسين نيا كاني(حاج محمود)، سيد حسن هاشمي كرويي(حاج تقي)، سيد حسين هاشمي كرويي(اسماعيل) و فرزندان مرحوم زين العابدين هاشمي كرويي از جمله افرادي هستند كه طي دو روز گذشته برداشت برنج رتون را از زمين هاي شاليزاري خود، آغاز نمودند.

رتون از پرورش دوباره ساقه هاي برنج پس از برداشت محصول اول در اواخر مرداد ماه به دست مي آيد. يعني برداشت دوم برنج بدون شخم و نشاكاري.

هدف از پرورش رتون استفاده بهینه از اراضي كشاورزي است كه هزينه توليد بسيار پاييني دارد از جمله كاهش 50 درصدي مصرف آب و نهاده هاي كشاورزي، كيفيت بالا و عطر و طعم مناسب، از جمله ويژگي هاي برنج رتون است.

احمد حسين نيا، كه 20 كيلوگرم كود شيميايي و 10 كيلوگرم از سموم شيميايي را براي  نيم هكتار از زمين شاليزاري اش مورد استفاده قرار داد به ميزان 400 كيلو گرم برداشت برنج رتون داشت كه بنابر گفته خودش اگر به موقع آبياري و سمپاشي و كود دهي مي شد ميزان برداشت به 600 كيلو گرم نيز مي رسيد.

سيد حسين هاشمي نيز فقط با استفاده به موقع از سموم  مخصوص علفهاي هرز يا چور دِوا ، بدون استفاده از كود شيميايي و سموم ديگر، توانست به ازاي هر خويز 100 كيلو گرم برنج رتون برداشت نمايد.

 به ازای هر هکتار زمین به طور متوسط 1200 کیلوگرم برنج رتون تولید می شود که اگر این روش میان كشاورزان روستايمان ايمن آباد و كروكلا ترویج شود شرايط ايده آلي از نظر اقتصادي براي اهالي به همراه خواهد داشت.

آقاي غلامعلي معصومي كه خود اهل روستاي كريم كلاي بابل است بسيار نگران است كه چرا بيشتر زمين هاي كشاورزي اهالي روستاي ايمن آباد و كروكلا باير است! كشاورزان براي كشت دوم و حتي برداشت برنج رتون يا دِنوج برنامه ريزي ندارند در حالي كه در روستاي كريم كلا زمين باير بسيار اندك است و شايد يافت نشود.

ايشان اميدوار است با توجه به برداشت خوب محصول برنج رتون و كشت دوم برنج در سال گذشته و بويژه امسال، كشاورزان روستاي ايمن آباد و كروكلا در سال آينده به اين امر اهتمام ورزند آنهم زير نظر كارشناسان و مروجين مركز ترويج جهاد كشاورزي لاله آباد.

بهر حال اگرچه تولید برنج رتون در برداشت دوم از نظر میزان کمتر از برداشت اول است (حدود 30 درصد) اما برنج رتون به لحاظ كيفيت بالا،از ارزش اقتصادی بیشتری برخوردار است.

در برداشت اول به ازای هر هکتار به طور متوسط سه تن(3000 كيلوگرم) برنج تولید می شود. اما در برداشت رتون، اين ميزان به 1200 كيلوگرم مي رسد.

برنج رتون در روستايمان هنوز براي فروش عرضه نشده است اما انتظار مي رود به ازاي هر كيلو گرم حدود 1000 تا 1200 تومان بيشتر از برنج كشت اول از همان نوع، به فروش برسد.

با توجه با بارندگي هاي اخير و پاييزي و تاخير در در زمان برداشت برنج رتون، باعث ورس و خوابیدگی حدود 70 درصد از شالیزارهای روستا مي شود و این امر باعث طولانی شدن زمان برداشت و به مرور زمان باعث پوکی شلتوك، پوسیدگی ساقه ها و افزایش هزینه برداشت برنج می شود.

مرغوبيت و سالم بودن برنج رتون به علت پرورش دوباره ساقه هاي برنج و کمترین استفاده از کودشیمیایی و سموم است. برنج رتون از نظر عطر، بو، طعم و کيفيت پخت از ارزش بالائي برخوردار مي باشد و مشتريان خاص خود را دارد. به همين دليل قيمت آن 20 تا 30 درصد بيشتر از برنج برداشت شده از كشت اول است.

بسياري از مشتريان به دنبال برنجي هستند که در توليد آن از سموم شيميايي کمتري استفاده شده باشد يعني به دنبال محصول سالم تري هستند.

جامعه سالم نيازمند محصول سالم مي باشد  و با اطلاع رساني دقيق به کشاورزان و آموزش آنها مي توان محصول سالمتري توليد کرد. از روش هاي بيولوژيکي براي مبارزه با آفات استفاده کرد و کم کم استفاده از سموم شيميايي از چرخه توليد محصول برنج، خارج شود تا هم محيط زيست سالمي داشته باشيم هم جامعه سالم و شاداب و پر انرژي.

اين مهم بر مي گردد به هماهنگي نهاد اجرايي روستا با مركز ترويج جهاد كشاورزي بخش لاله آباد و برگزاري كلاسهاي ترويجي و هماهنگي با اين مركز براي ارسال پيامك هاي ترويجي به كشاورزان روستايمان ايمن آّباد و كروكلا كه اميدواريم با همكاري دهياران و اعضاي شوراي اسلامي سه روستا اين مهم به مرحله اجرا در آيد.

 لازم به يادآوري مي باشد، تا هفته آينده برداشت كشت دوم برنج نيز، در روستا آغاز مي گردد.

تهيه و ارسال: سيد محمد هاشمي كرويي (دهيار بالاكروكلا)

                     منابع: وبسايت غذا و سلامت - وبسايت برنج - مركز تحقيقات كشاورزي آمل