مكتبخانه يا مِلّاخنه در روستاي ايمن آباد و كروكلا

 پيشينه مكتب خانه يا مِلّاخِنِه روستاي ايمن آباد و كروكلا به سالهاي بسيار قبل باز مي گردد كه تاريخ دقيقي از آن در دست نيست از آن زمان كه سيد احمد حسيني امين آبادي شاگرد شيخ كبير در روستا به آموزش قرآن آموزي  مي پرداخت تا  ملا ناصر سالاري، ساليان دراز مي گذرد.

میرزا سيد احمد حسینی امين آبادي فرزندي داشت به نام   آقا سید مرتضی ارشادی  که از جمله ي شاگردان قرآنی ایشان ملا حسن ایمانی ايمني (پدر قربانعلي و شعبان ايماني) می باشد.

ملا حسن ايماني از اولین کسانی بوده که در ملاخنه روستا آموزش قرآن می داد و قبل از فوت سید مرتضی ارشادی از دنیا رفت و اکنون از شاگردان قرآنی مکتب ملاحسن ایمانی تنها حاج قدرت اله هاشمی كرويي در قید حیات می باشند. حاج قدرت، ملاحسن را مردي بسيار مومن، باتقوي و مردمدار مي خواند و مقامش را شامخ قلمداد مي كند.

البته افرادي مثل ملاسلمان ولي نيا(پدر شيخ محمدعلي) و همچنين شيخ عليرضا نيز از مدرسين ملاخانه روستايمان بودند كه در سالهاي 1310 تا 1330 به آموزش ديني فرزندان روستا مي پرداختند.

پس از ملاحسن ،ملا عبدالله سالاریه فیروزکوهی مکتبخانه را اداره می کرد و سپس فرزندش ملا ناصر سالاريه فيروزكوهي به اداره ملاخانه روستا مي پرداخت.

در آنزمان يكي از مهمترين مراكز قرآن آموزي منطقه در روستاي ايمن آباد و كروكلا داير بود و مكان آن، همين مكان يكشنبه بازار فعلي روستا و مدرسه ابتدايي امام محمد تقي ديروز بود كه آنزمان يك اتاقك گلي داشت با رودخانه اي به نام قوي رود كه از كنار آن عبور مي كرد.

آنگونه كه از قديمي ترين سند برجاي مانده برمي آيد. سيستم آموزشي روستا نزديك به 200 سال قدمت دارد.

 زمين اين ملاخانه را فردي به نام  سيد میر آقاجان حسینی ( پدربزرگ میرآقا حسینی يعني پدر دوست محمد)  در سال 1206 به مردم روستا اهدا مي كند . در سيزدهم مردادماه 1329  هجري شمسي، ملاخانه روستا  توسط دوست محمد حسيني فرزند ميرآقاجان حسینی تجديد بنا مي شود و پيشكش مردم روستا مي گردد.

 ساختار بنا شبيه حسينيه مسجد جامع ايمن آباد بود( قسمت شمالي مزار شهدا ) يك اتاق بزرگ با مساحتي حدود 120 متري (سه ونيم در سي متر ) كه بالاي مجلس روي پوست تخت(زيراندازي از پوست گوسفند كه داراي پشم زياد است) با يك پشتي كه به آن پشتي مي داد. و پسرهاي روستا كه دو طرف ملاي مكتبخانه مي نشستند و با رحلي كه جلويشان بود با قرآني روي آن به آموزش مشغول مي شدند.

دختران در آنزمان در ملاخانه جايگاهي نداشتند و گاهي همراه مادر، به نزد خانم هايي كه ملا باجي ناميده مي شدند مي رفتند و قرآن آموزي را از او مي آموختند.

محصلان در مكتبخانه ي روستايمان را سنين مختلفي تشكيل مي دادند از افراد پنج ساله گرفته  تا سنين 12 ساله.

دروسي كه ملاعبداله سالاريه و سپس ملا ناصر سالاريه به بچه ها مي آموختند، شامل دروس و مراحل زير بود:

 الفباي عربي:

دروس پايه ملاخانه آموختن الفباي عربي است و زمينه ساز براي آمادگي و يادگيري قرائت قرآن.

 عم جزء:

 عم جزء در حقيقت همان صرف و نحو عربي است و قواعد عربي آموزش داده مي شد.

قرائت قرآن:

 همان قرائت ساده و عادي  قرآن بوده كه بايستي آموزش داده مي شد.

خزائن:

خزائن در خصوص سرگذشت و زندگي بعضي از  ائمه اطهار(ع) بوده است.

جوهري:

 جوهري كتابي بوده بسيار سنگين كه قرائت و درك  آن براي افراد بسيار سخت بود. در اين درس بود كه بسياري از بچه ها به دليل ناتواني در يادگيري و خواندن اين درس از ملاخانه كناره گيري مي كردند.

آنانكه درست قرائت مي كردند به كتاب ديگري به نام "سيد علي شاه نوظهور"  كه با حروف شكسته نستعليق كتابت و نوشته شده بود مي رسيدند.

تاريخ اسلام:

كتاب تاريخ اسلام گسترده تر از خزائن ارائه مي شد و كسي كه اين مرحله را نزد ملاعبداله سالاري قرائت مي كرد و از امتحان سربلند بيرون مي آمد به عنوان فارغ التحصيل از كلاس مكتبخانه ي ملا عبداله سالاري در روستا معرفي مي شد و اين شخص از باهوش ترين افراد روستا به حساب مي آمد.

تنبيه در ملاخانه:

ملاخانه يك ناظمي داشت كه كارش تنبيه بچه ها بود و هر وقت ملاعبداله از طلبه اي سوال مي كرد و پاسخ اشتباه مي شنيد دستور تنبيه را صادر مي كرد.

تنبيه چند حالت داشت  شديدتر آن فلك شدن بود پسر روي زمين دراز مي كشيد و پاهايش را بلند مي كرد و تركه ها را ناظم به پاهايش مي زد كه بسيار وحشتناك بود حدود دوازده ضربه چوب كه  سهم هر پا شش ضربه بود.

در نوع ديگر تنبيه، تركه ها به دست آنان زده مي شد و در برخي از شرايط گوش آنها كشيده مي شد.

هزينه تحصيل در ملاخانه:

وجه نقد رايج مملكت ، تخم مرغ، مرغ، اردك، كره محلي، ماست محلي، شير محلي و ....

ملاخانه روستا در  مكان فعلي يكشنبه بازار در سال 1342 تعطيل و تبديل به مدرسه ابتدايي مي شود.  پس از سالها كه سيستم آموزشي تغييرات اساسي يافت و بحث سپاه دانش به ميان آمد مكتبخانه با تغيير ساختاري به مدرسه امروزي تبديل شد و سيستم آموزشي به كلي تغيير يافت.

سپاه دانش نام یک نهاد آموزش‌دهنده در دوره سلطنت محمدرضا شاه پهلوي و نخست وزیری اسداله علم بود که در سال 1341خورشیدی بنیاد شد و در سال 1342 کار خود را آغاز کرد.

 حاج ملا ناصر سالاري، ملاي مكتبخانه يا ملاخنه ي روستايمان

عكسي از ملاعبداله سالاري(ره)، ملا حسن ايماني(ره)، ملا سلمان ولي نيا(ره)، شيخ محمدعلي ولي نيا(ره) و ... در دست نيست اگر اطلاعات يا عكسي از ايشان در اختيار داريد، به وبسايت روستا ارسال نمائيد.

با سپاس فراوان از:

ملا ناصر سالاري، حاج قدرت اله هاشمي كرويي، سيد احمد هاشمي كرويي(عيسي)، سيد ميرآقا حسيني ايمني، ياور اميني ايمن آبادي، علي ايماني ايمني

تهيه و تنظيم:عسكري اميني ايمن آبادي

با همكاري بزرگترهايتان، منتظر تكميل اطلاعات و رفع اشتباهات در اين باره هستيم.