کشت دوم برنج، راهکارها و موانع
در وبسایت روستا مقاله ای به قلم آقای امینی خوانده ام، در مورد کشت دوم و سوم، راهی برای تقویت اقتصاد اهالی روستا. در آن مقاله به اهمیت کشت دوباره و اهداف آن و همچنین، راهکارها و چالشها بطور مفصل پرداخت شده است.
در این گفتار می خواهم به این مقوله مهم، از نگاهی دیگر بپردازم.
همانطوری که اکثر اهالی محترم در جریان می باشند، روستای ایمن آباد، یکی از اولین روستا های استان مازندران بوده که طرح تسطیح زمینهای کشاورزی در قسمتی از اراضی آن اجرا گردید.
از اهداف مهم این طرح می توان به موارد زير اشاره داشت:
یکپارچه سازی زمینهای خُرد کشاورزان.
حذف آبراهه ها و نهرهای پیچ در پیچ و غیر اصولی و ایجاد نهر های بتونی استاندارد که از هدر رفت آب جلوگیری می کند.
ایجاد جاده های دسترسی بین مزارع که هر کشاورزی براحتی بتواند به زمین خود دسترسی داشته و به راحتی بتواند ماشین آلات کشاورزی را به سر زمینش ببرد.
ایجاد زهکشی استاندارد، بطوریکه مانداب های اضافی سطح مزارع به راحتی از این زهکش ها عبور کرده و اراضی را برای کشت های بعدی آماده می کند.
ایجاد چند حلقه چاه عمیق استاندارد، بطوریکه در سالهای کم آبی بتوانند مشکل آبیاری زمینها را بر طرف کنند.
و......
اما متاسفانه این طرح بسیار مهم و اصولی، به دلیل عدم همکاری صاحبان زمینهای مشمول طرح و همچنین متولیان و مجریان طرح، بصورت نیمه تمام و نیمه کاره رها شد و علی رغم صرف هزینه های فراوان و مقروض شدن کشاورزان عزیز به بانک، مجریان طرح، فقط به یکپارچه سازی زمینها و ایجاد خیابان بین مزارع بسنده نمودند. در حالی که مهمترین هدف اجرای این طرح با توجه به غرقابی بودن اکثر زمینهای برنجکاری روستایمان، طرح زهکشی مزارع بوده است، که انجام نشد.
اینک، پس از گذشت چند سال از طرح تسطیح، مسئولین محترم جهاد کشاورزی استان قولهایی برای انجام زهکشی مزارع داده اند، چرا که زهکشی نمودن مزارع بصورت انفرادی امری ناممکن، و بصورت گروهی به دلیل هزینه بالای آن، توجیح اقتصادی ندارد، مگر اینکه این امر از طریق مراجع ذیصلاح(سازمان جهاد کشاورزی) صورت پذیرد و نگاه دولت محترم به این مقوله، نگاهی کلان و راهبردی باشد.
کشورهایی که در تولید و صادرات این محصول استراتژیک، پیشرو هستند، سالهاست که از زمینهای شان دو و یا سه بار در طول سال برنج برداشت می کنند، اما از راه اصولی و کاملاً مکانیزه.
کشاورزان محترم روستایمان در این چند سال اخیر اقدام به کشت دوم برنج نموده اند، که درصد کمی از این عزیزان به موفقیت رسیده اند.
در مقاله ارسال شده، به قلم آقای امینی، به مهمترین راهکارهای کشت دوم برنج اشاره شده است، به نظر من یکی دیگر از مواردی که کشاورزان زحمت کش روستایمان باید به آن توجه کنند، انتخاب بذر مناسب و زود بازده و مقاوم برای کشت دوم است.
به دلیل اینکه زمان نشاء اول و برداشت برنج اول، ارتباط مستقیمی با نشاء دوم دارد، انتخاب زمان نشاء اول که ارتباط مستقیمی با زمان برداشت اول دارد، و انتخاب بذر زود بازده(شصت روزه) برای نشاء دوم، ضروری به نظر می رسد.
اگر کشاورزان محترم بخواهند با بذرهای دم دست، مثل طارم و هاشمی اقدام به نشاکاری مرحله دوم نمایند، به سرمای پایان مهرماه و ابتدای آبان و همچنین شیوع آفت های برنج، پس از برداشت اول مواجه شده، و عملا"، کشت دوم آنها با شکست مواجه می شود. پس بهتر است با مطالعه کافی و استفاده از تجربه کشورهایی که چندین سال به این مهم مشغولند، این امر مهم را پیگیری نموده تا موجب ارتقاع برداشت محصول آنها و ارتقاع سطح زندگی آنها گردد.
پدرم جمله معروفي دارد. او مي گويد: اگر حال کشاورز خوب باشد، حال همه مردم مازندران خوب است، چه بنّا، چه نجّار، چه مکانیک و.....
از جمله افرادی که در این سالها اقدام به کشت دوم برنج نموده اند، می توان به آقایان محمد علی حسین زاده، نقی حسینی(شیرافکن)، سید نعمت حسینی (حاج سید بابا)، سيدعلی میرزا هاشمی، گداعلی رزقی، احمد قربانی و... اشاره کرد که بعضی از این عزیزان نیز موفق به برداشت محصول كمي و كيفي خوبي شدند.
سيد نقی حسینی مهمترین دلایل عدم موفقیت را سرمای زودرس انتهای فصل پاییز و همچنین آفت های مرسوم برنج اشاره می کند.
احمد قربانی، افزون بر این موارد، به مقاوم نبودن بذرهای سنتی اشاره و پیشنهاد می دهد، که ادارات ترویج کشاورزی باید با معرفی بذر های مقاوم و زود بازده و همچنین برپایی کلاسهایی جهت آشنایی بیشتر کشاورزان به مقوله کشت دوم، به کمک کشاورزان بشتابند.
امیدواریم شاهد روزی باشیم که این امر بسیار مهم و اساسی، با فرهنگ سازی و آماده نمودن زیر ساخت ها، نهادینه شده و عملاً درآمد کشاورز برنجکار در سال، دو برابر گردیده، و موجب رشد و پيشرفت سطح زندگی عموم مردم عزیز روستایمان، شهرمان و استانمان گردد و روزي خودكفايي برنج را در كشور به جشن بنشينيم.
تهیه و تنظیم: مهدی قاسمی ايمني
درباره روستا
