طلاق و عـلل آن در ايران و روستايمان(بخش اول)
با توجه به دغدغه هاي زندگي ماشيني و صنعتي دنياي امروز و امكان زندگي راحت تر حتي به روستاهاي دور افتاده، به نظر مي رسد طلاق در محيط اطراف محل زندگي مان رو به افزايش است. سالهاي نه چندان دور در روستايمان ايمن آباد و كروكلا خبري از طلاق نبود و انجام آن امري ناپسند به شمار مي آمد. اينكه به چه دليل آمار طلاق افزايش يافته است سوژه اي است كه از نگاه يكي از اهالي روستا مورد بررسي قرار گرفته است كه در چهار بخش بصورت مفصّل تقديم علاقه مندان مي شود.
بخش اول:
- تعریف طلاق
- تاریخچه طلاق
- طلاق در ایران
- طلاق در اسلام
- انواع طلاق از دیدگاه بوآن(1970)
- انواع طلاق از نظر حقوقی و قانونی
بخش دوم:
- علل بحران های زناشویی
- علل و عوامل تاثیر گذار در طلاق
بخش سوم:
- آثار و نتایج
- پیامدهای جدایی برفرزندان
- نقش آموزش پيش از ازدواج در كاهش طلاق
بخش چهارم:
- عمده ترین علل طلاق در ایمن آباد
تعریف طلاق
عبارت است از زائل کردن قــــید ازداواج با لفظ مخصوص. رها شدن از قید نکاح، فسخ کردن عقد نکاح و رهایی زن و شوهر از قید زوجیت.
تاریخچه طلاق
طلاق در بسیاری از سرزمین‌های باستانی از جمله يونان، ايران، مصر و چين وجود داشته‌است. كنستانتسن محدودیت‌های بسیاری برای طلاق ایجاد کرد و در قرن دهم میلادی کلیسای مسیحی آن را ممنوع دانست. هنري هشتم برای نخستین بار از مجلس کلیسای انگلیس خواست که ازدواج او را فسخ نماید.
به مرور زمان کشورهای اروپایی و مسیحی حق طلاق را برای زن و شوهر به رسمیت شناختند. با این حال، در سال ۱۹۸۶ در ايرلند پارلمان طلاق را غیرقانونی اعلام کرد. در انگلستان، در سال ۱۹۶۹ لایحه قانونی اصلاح طلاق به تصویب رسید که گرفتن طلاق را برای زن و شوهر آسان‌تر کرد. بین سال‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰،میزان طلاق در بريتانيا به طور ثابت هر سال ۹ درصد افزایش یافت و در طی آن دهه دو برابر شد. امروزه در بسیاری از جوامع اروپایی، میزان طلاق افزایش یافته‌است.
طلاق در ایران
در قانون مدني جمهوری اسلامی ایران، مرد با مراجعه به دادگاه حق تقاضای طلاق دارد. زن نیز در شرایط خاصی می‌تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق کند.
از بدو پيدايش انسان بر روي كره زمين، همواره زنان و مردان، با تشكيل كانوني به نام خانواده، عمري را در كنار هم گذرانده و فرزنداني در دامان پر مهر خود پرورش داده و از اين جهان رخت بربسته اند.در يك نگاه ظاهري متوجه مي شويم كه عناصر اصلي تشكيل دهنده خانواده، يك زن و يك مرد است كه مطابق آداب و رسوم اجتماعي خويش با يكديگر پيوند زناشويي بسته اند و بعد فرزند يا فرزنداني بر جمع آنها افزوده شده است.
در هر حال چه ازدواج را پيوند ميان دو روح تلقي كنيم و چه آن را صرفاً قراردادي اجتماعي بدانيم، داراي تأثيرات اساسي در زندگي فرد و اجتماع است.اساسي ترين و آشكارترين كاركرد ازدواج بقاي نسل بوده و علاوه بر آن كاركردهاي ديگري نيز بر آن مترتب است.طبيعي ترين شكل خانواده همين است كه هيچ عاملي جز مرگ نتواند پيوند زناشويي را بگسلد و ميان زن و شوهر جدايي بيفكند. اگر ازدواج را قراردادي بين دو شخص براي زندگي مشترك بدانيم، اين قرارداد همواره دايم نيست و گاهي بنا به دلايلي فسخ مي شود.جريان فسخ قرارداد بين يك زوج را اصطلاحاً طلاق مي گويند.
طلاق، احساس باخت و بازنده بودن در ارتباط زناشويي است كه دو طرف آن براي رهايي از اين احساس، اقدام به جدايي مي كنند.گاهي طلاق، تنها راه منطقي، براي حل مشكل به نظر مي رسد.آنچه داراي اهميت است، نگرش متفاوت افراد جامعه، نسبت به اين پديده است.
طلاق در اسلام:
طلاق در اسلام منفورترین حلال نامیده شده‌است و از این واقعه عرش الهی می‌لرزد.
قرآن به مردان مسلمان سفارش می‌کند که از طلاق همسرانشان خودداری ورزند، و سازش را بهتر دانسته است. در شرایط ناسازگاری زن و شوهر، قرآن پیشنهاد کرده‌است که داوری از خانواده شوهر و داوری از خانواده زن با هم بحث کنند.
در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است: «هر كس سوره طلاق را بخواند (و آن را در برنامههاى زندگى خود به كار بندد) بر سنت پيامبر از دنيا مىرود».
الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْریحٌ بِإِحْسانٍ وَ لا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَیْتُمُوهُنَّ شَیْئاً إِلاَّ أَنْ یَخافا أَلاَّ یُقیما حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ یُقیما حُدُودَ اللَّهِ فَلا جُناحَ عَلَیْهِما فیمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها وَ مَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ. (البقرة : 229)
طلاق، دو مرتبه است (و در هر مرتبه،) یا باید به طور شایسته همسر خود را نگاهدارى کند، یا با نیکى او را رها سازد . و براى شما حلال نیست که چیزى از آنچه به آنها داده اید، پس بگیرید مگر اینکه دو همسر، بترسند که حدود الهى را برپا ندارند. اگر بترسید که حدود الهى را رعایت نکنند، مانعى براى آنها نیست که زن، فدیه و عوضى بپردازد (ودرخواست طلاق بکند ). اینها حدود و مرزهاى الهى است از آن، تجاوز نکنید! و هر کس از آن تجاوز کند، ستمگر است.
انواع طلاق از دیدگاه بوآن(1970)
محققی به نام بوآن اظهار می‌دارد که وقتی ازدواج از هم می‌پاشد، در اثر آن چندین نوع طلاق ایجاد می‌شود:
- طلاق عاطفی (طلاق پنهان): زمانی رخ می دهد که ازدواج دستخوش تباهی می شود و ممکن است تا بعد از حکم طلاق ادامه یابد.( « دیگر محبتی بین ما نمانده ... پرده های حیا بین ما ریخته ... فقط برای بچه ... آبرو... به این زندگی نکبت ادامه می دهیم. »)
- طلاق قانونی: مطابق قانون رایج هر کشور.
- طلاق اقتصادی(مالی) : در رابطه با پول و توافقهای مالی(مانند مهریه) است. ( زن و مرد حساب خود و دخل و خرج و سرمایه گذاری و ... را از هم جدا کرده اند و معمولا بی اعتمادی فزاینده ای بین ایشان حاکم است.)
- طلاق هم والدی: در ارتباط با نگهداری و سرپرستی از فرزند،خانواده های تک والدی، یا حق ملاقات با فرزندان است.
- طلاق اجتماعی : در زمینه تغییر روابط با جمع دوستان همسر رخ می دهد. (همسر را تحمل می کند اما با کلیه اقوام و دوستان او قطع رابطه می کند)
- طلاق روانی: در حضور مسائل مربوط به بازیابی خود، پیروی فردی و مشکلات مربوط به فکر کردن براساس ضمیر "من" و نه "ما"است. ( مرد یا زن در روند رشد شخصیتی و خودسازی خود متوجه می شود که همسرش هویت منافی رشد روحی او دارد و لذا مسیرش را از او جدا می کند. این نوع طلاق بسیار حساس است و حتما باید عوامل فریبنده ای مثل افسردگی ، تنبلی ، تنوع طلبی و ... را چک کرد که مبادا خود را به شکل خودسازی نشان داده باشد.
انواع طلاق از نظر حقوقی و قانونی
طلاق قانونی دو نوع است:
1. طلاق رجعی: طلاقی است که مرد بعد از طلاق تا وقتی که زن در عده است می تواند رجوع کند .طبق ماده 1148 در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است.
2. طلاق بائن: طلاق بائن طلاقی است که مرد بعد از طلاق حق رجوع به زن را ندارد.
طلاق در موارد زیر بائن است:
الف)طلاقی که قبل از زناشویی واقع شود
ب)طلاق زن یائسه
ج)طلاق خلع و مبارات
د) سومین طلاقی که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید
ه) طلاقی که بموجب حکم قانون صادر شود
و) طلاقی که زن بموجب شرط ضمن عقد به او داده شده است.
پایان بخش اول
تهيه و تنظيم: سيد شمس اله حسيني ايمني
درباره روستا
