CNG ، اطلاعات و خطرات

با توجه به اینکه خودروی بیشتر اهالی محترم روستاي ایمن آبادوکروکلا دارای سیستم دوگانه سوز می باشد و از سوخت سی ان جی نیز استفاده می کنند، مواردی را جهت اطلاع رسانی و فرهنگ استفاده از گاز طبیعی به اطلاع هم محلی های عزیز مي رسانيم. 

   CNG چيست؟

 CNG ، مخفف كلمه «Compressed Natural Gas » به معناي گاز طبيعي فشرده است كه به طور عمده از متان تشكيل شده است كه پس از طي مراحلي با فشار 200 بار( 3000psi  )در داخل سيلند خودرو تزريق و ذخيره مي‌شود.

تاريخچه استفاده از سوخت گاز طبيعي:

كاهش آلاينده هاي هوا، محدوديت در تامين منابع نفتي و پيامد آن، هزينه كمتر تهيه و استفاده از گاز طبيعي نسبت به بنزين و نفت گاز، از عوامل افزايش تمايل استفاده از گاز طبيعي فشرده به عنوان سوخت خودروها در جهان مي باشد . با توجه به افزايش روز افزون مصرف فراورده هاي نفتي در بخش حمل و نقل كشور ، محدوديت تامين و هزينه بالاي واردات آن و از طرفي مزيت اقتصادي استفاده از گاز CNG در خودروها به دليل وجود منابع سرشار گاز طبيعي در كشور، ضرورت  حركت به سوي استفاده از گاز طبيعي  سي ان جي در خودرو ها را فراهم نمود.

 با عنايت به پيشينه 35 ساله به كار گيري از گاز طبيعي جهت استفاده در داخل كشور با تشكيل شركت بهينه سازي مصرف سوخت در سال 1379 و همت مسئولين امر، موضوع تبديل خودروهاي گازوييلي و بنزين سوز به گاز سوز و احداث جايگاههاي عرضه  سي ان جي، در دستور كار وزارت نفت قرار گرفت  و در اين راستا از سال 1384 موضوع دو منظوره نمودن جايگاههاي عرضه فراورده هاي مايع، به شركت ملي پخش فراورده هاي نفتي محول گرديد.

گاز طبيعي فشرده (CNG) كه از مناسب ترين و در دسترس ترين جانشين هاي بنزين به شمار مي آيد، به ويژه در ايران که با بهره برداري از همه منابع شناسايي شده تا حدود ۱۷۰ سال گاز طبيعي  خواهد داشت، سوختي ايده آل است و در صورت گسترش مصرف، کشور را از واردات بنزين بي نياز مي سازد.

ايستگاهCNG، گاز مورد نياز خود را از شبکه گاز شهري دريافت مي کند. ابتدا گاز وارد اتاقک میترینگ (metering) شده تا ميزان گاز ورودي اندازه گيري و فيلتر شود، سپس گاز فيلتر شده وارد دستگاه هايي به نام خشک کن(Dryer) مي شود. کار دستگاه خشک اين است که رطوبت موجود در شبکه گاز شهري را جذب کند و گاز خشک شده اي را به درون کمپرسور مي فرستد. دليل اين امر اين است که، آب بزرگ ترين دشمن تجهيزات CNG است.

آب مي تواند سبب خوردگي اتصالات و جدار داخلي سيلندرها شود. آب موجود در گاز فشرده، در فشار 200 بار در 15 درجه سانتي گراد يخ مي زند.!  پس از اين مرحله، کمپرسور؛ گاز خشک را مي مکد و در 3 تا 4 مرحله گاز را از فشار حدود 250-220(psi) به 3000 تا 3600(psi) مي رساند.

گاز در هر مرحله فشرده سازي به دليل اصطکاک مولکول هايش با يکديگر و با جدار سيلندرها به شدت گرم مي شود؛ در نتيجه مي بايد در ميان مسير عبور آن خنک کن مياني يا intercooler قرار داد. اين کولرها مي بايد توان جذب 85 تا 90 درصد گرماي حاصل از عمل فشرده سازي در هر مرحله را داشته باشند. نيروي محرک کمپرسورهاي CNG بيشتر موتور الکتريکي است. اين موتورها با برق سه فاز کار مي کنند. حداکثر توان مورد مصرف براي الکتروموتورهاي کمپرسورها 250 اسب بخار است که با توجه به توان مورد نياز کمپرسور انتخاب مي شوند.

مخازن

در مرحله پاياني تراکم گاز با فشاري در حدود (psi)3600 يا 250 بار کمپرسور را ترک مي کند. خودروها با فشاري حدود 200 بار سوخت گيري مي کنند. نصب مخازن دخیره سازی  در ايستگاه؛ زمان سوخت گيري رابه ميزان عمده اي کاهش و ازخاموش و روشن شدن هاي پي در پي کمپرسور پيشگيري مي کند و در نتيجه عمر کاري کمپرسور  افزايش مي يابد.

مخازن ذخيره سازی سی ان جی را در ایستگاه معمولا" به سه دسته تقسیم می کنند.

 مخازن ذخیره فشار پایین( (low Pressure

مخازن فشار متوسط ((mediumpressure

و مخازن فشار بالا High pressure))

با اين آرايه، مخازن ذخيره در جايگاه هاي سوخت گيري، گاز رساني به مخزن سوخت خودروها در زمان کمتري انجام مي شود و بسته به فشار و مقدار گاز موجود در مخزن خودرو به صورت آبشاري (Cascade) ابتدا از سيلندرهاي ذخيره فشار پايين، سپس از سيلندرهاي فشار متوسط و در پايان از سيلندرهاي ذخيره فشار بالا سوخت گيري انجام مي شود.

سامانه اولويت بندي سوخت گيري، وظيفه کنترل و هدايت گاز فشرده شده از مخازن به توزيع کننده ها(dispensers) را بر عهده دارد و مخازن خالي شده را به ترتيب نياز، پر مي کند.

توزيع کننده(Dispenser)  و یا در نگاه عام تلمبه

گاز فشرده شده از طريق نازل هاي توزيع کننده ها وارد خودرو مي شود. سيستم هاي کنترلي پيشرفته اي روي Dispenser ها نصب شده اند که مي توان به کمک آنها ميزان سوخت تزريقي را اندازه گيري کرد. حس گرهاي توزيع کننده اين قابليت را دارند که زمان پرشدن مخزن CNG خودرو را حس و تزريق سوخت را متوقف کنند تا از سرريز سوخت، پيشگيري شود.

صفحه نمايش:

 ميزان گاز انتقال يافته به مخزن خودرو را به اپراتور نشان مي دهد و بسته به نوع بورد الکترونيک، قيمت کل و قيمت هر واحد سوخت را نیز می تواند نمایش دهد.

سیستم قطع کن اضطراری (brek a vey ):

 هنگام بروز خطر، یا دور شدن ناگهانی خودرو در حالی که شیلنگ و نازل به خودرو متصل است، بی درنگ جدا می شود و جریان گاز را قطع می کند.

نازل ها:

 معمولاً از مواد مقاوم در برابر خوردگي ساخته مي شوند و به وسيله برنج و آهن ضدزنگ سخت کاري مي شوند. فيلتري براي جلوگيري از ورود ذرات خروجي نيز در نازل ها تعبيه مي شود.

چگونه در جایگاه های سی ان جی سوخت گیری نماییم.

    با خودرويي وارد جايگاه شويم كه داراي مجوز سوخت‌گيري مجاز از مراجع ذيربط باشد.

    قبل از ورود به جايگاه CNG ، مسافران خودرو را از خودرو خارج نماييم.

    در هنگام  ورود به جايگاه از سيگار كشيدن و استفاده از موبايل پرهيز نماييم.

    به اپراتور جايگاه اجازه دهيم قبل از سوخت‌گيري، با بازنمودن درب صندوق خودرو، و بازديد چشمي از  تجهيزات، نسبت به  بررسي ضريب ايمني تجهيزات گاز‌سوز، اطمينان لازم را كسب نمايد.

     اتصال نازل به خودرو و سوخت‌گيري را به اپراتور جايگاه واگذار نماييم و هرگز شخصاً مبادرت به سوخت‌گيري نكنيم.

در پايان به تماشاي يك ويدئو از بي احتياطي  هم وطنانمان در جايگاه سوخت گيري سي ان جي در آزادشهر استان گلستان بنشينيم.

  تهیه و تنظیم: مهدی قاسمی

• < قبلی
• بعدی >