برنــج و خواص آن

از آنجايي كه برنج به عنوان غذاي اصلي مردم شمال به حساب مي آيد و در ساليان نه چندان دور حتي سرسفره ي صبحانه نيز از برنج استفاده مي شد، ولي امروزه به دليل تبليغات رسانه ها براي پرهيز از مصرف زياد برنج، بر آن شديم تا ضمن معرفي اين ماده ي مغذي بعضي از خواص دارويي آن را  يادآور شويم.

مقدمه

برنج یکی از گياهان تك لپه است. برنج گیاهی است یکساله و در مناطق گرم و مرطوب و پرآب می‌روید. ساقه آن راست و برگهای آن بزرگ و نوک تیز است. هر سنبلک برنج دنباله کوتاه و یک گل دارد. میوه آن به شکل خوشه‌ای متشکل از سنبلکها در انتهای ساقه قرار دارد و یک دانه برنج در آن است كه شلتوک می‌نامند. برنج از غلات مهم است و تقریبا غذای اصلی نصف مردم کره زمین می‌باشد و منشا برنج از آسیا است و در حدود 3000 سال قبل از میلاد در هند و چین زراعت می‌شده است.در قرن هفتم میلادی مصریان نیز شروع به کشت آن کردند.

برنج انواع مختلف دارد و این انواع را تا حدود 150 نوع مختلف تخمین می‌زنند. نمونه‌های مرغوب آن در شمال و جنوب ‌ایران ‌و نواحی‌ گرمسیر فارس ‌و ‌‌ اصفهان ‌‌‌‌‌ کاشته‌ می‌شود.

انواع برنج

دو نوع برنج وجود دارد. نوعی که دانه آن دراز و کشیده و باریک است که به نام برنج صدری معروف است و دیگری که دانه آن ریز و گرد می‌باشد و به نام برنج چینی یا ژاپنی شهرت دارد. آن نوع برنجی که ایرانیان و مردم بیشتر کشورها مصرف می‌کنند برنجی است که شلتوک و پوسته خارجی آن گرفته شده است. رنگ اصلی برنج وقتی که در پوسته است قهوه‌ای است و به نام برنج قهوه‌ای Brown Rice نامیده می‌شود.

برای بدست آوردن برنج سفید، دانه‌های برنج را در دستگاههای مخصوصی می‌ریزند و این دستگاهها پوسته خارجی برنج را از آن جدا کرده و سپس با اصطکاک دادن برنج بدون پوسته با یکدیگر غشای خارجی آن نیز از بین می‌رود و برنج به رنگ سفید و شفاف بدست می‌آید که عاری از ویتامین B₁ است.

اشخاصی که منحصرا" از برنج تغذیه می‌کنند و غذای دیگری مصرف نمی‌کنند به  بیماری بری بری دچار می‌شوند. بنابراین برای استفاده از تمام ویتامینها و مواد معدنی برنج بهتر است که از برنج قهوه‌ای که غشاء خارجی آن گرفته نشده است استفاده کرد ولی البته باید توجه داشت که هضم برنج قهوه‌ای کمی مشکل‌تر از هضم برنج سفید می‌باشد. یکی دیگر از انواع برنج، نوع وحشی آن است که سیاه رنگ و باریک‌تر و درازتر از برنج صدری است. این نوع برنج هم دارای مواد معدنی و ویتامینهای بی‌شمار است ولی البته هضم آن کمی مشکل است و بهتر است که مخلوط با برنج سفید بکار برده شود.

ترکیبات شیمیایی

در برنج ماده‌ای به نام اوریدین Oridineوجود دارد که داراي خاصیت ضد التهاب عصبي است.هنگامی که پوسته قهوه‌ای آنرا می‌گیرند مقداری از ویتامینهای خود را از دست می‌دهد. مقدار ویتامين B₁ در برنج سفید شده یک ششم و ویتامین B₂ نصف و ویتامین B₃به مقدار یک سوم برنج قهوه‌ای می‌باشد و مواد معدنی آن به مقدار بسیار زیادی کاهش می‌یابد.

پوست و یا شلتوک برنج که در مراحل کوبیدن از آن جدا می‌شود سبوس برنج  Rice Bran نامیده می‌شود که آنهم منبع ویتامینها و مواد معدنی است. غشای قهوه‌ای رنگ برنج نیز که در اثر بهم سائیدن در دستگاههای مخصوص و یا در موقع شستن زیاد از برنج جدا می‌شود سرشار از ویتامینها و مواد معدنی و پروتئین است.

خواص دارویی

برنج از نظر طب ایرانی ، معتدل و خشک است البته بستگی دارد آنرا چگونه درست کنید برنج آبکش شده سرد است و آب آن گرم در حالی که برنج کته شده گرم است. برنج دارای ماده‌ای به نام Amidonمی‌باشد ولی از نظر اینکه ماده گلوتن آن کم است یعنی کاملا بهم نمی‌چسبد نان درست کردن از آن کمی مشکل است. در خاور دور از برنج نوعی الکل درست می‌کنند که به نام ساکه معروف است که سمیت آن از الکل معمولی کمتر است و به مصرف دارویی می‌رسد. برنج غیر از اینکه یک غذای سهل‌الهضم است بسیارمقوی است و ضمنا خواص درمانی بسیاری را داراست که به تعدای از آن اشاره می‌شود:

·         برنج قهوه‌ای خاصیت ضد التهابي عصبی دارد.

·         خوردن برنج تحریکات معده و روده را کم می‌کند.

·         از جوانه برنج نوعی مالت تهیه می‌شود که به عنوان مقوی معده بکار می‌رود.

·     اگر برنج را در آب بپزید آب درمان کننده اسهال و اسهال خونی است. آب برنج را می‌توان به اطفال شیرخوار نیز داد.

·         برای شست و شوی زخمها از آب برنج استفاده  کنید.

·         آب برنج را می‌توان برای درمان ورمهای روده‌ای و استفراغ های خونی بکار برد.

·         دم کرده ریشه و ساقه‌های زیر زمینی برنج برای زیاد شدن ترشحات ادرار مصرف می‌شود.

·         برای درمان تب ، بدن و سر را در برنج کمپرس کنید.

·         برنج خواب آور است.

·         برنج تشنگی را برطرف می‌کند.

·         زیاده روی در خوردن برنج موجب ازدیاد وزن می‌شود.

·         خوردن برنج تولید اسپرم می‌کند.

·         برنج را  اگر با شیر و شکر مخلوط کنید و بخورید بسیار مقوی است و نیروی جنسی راتقویت می‌کند.

·         برای برطرف کردن دل بهم خوردگی و استفراغ برنج را با دوغ تازه بخورید.

·         اگر برنج سفید را در آب خیس کنید آب آن برای درمان اسهال و قطع قاعدگی مفید است.

·     آب جوشانده برنج را که آبکش می‌کنید دور نریزید با این آب جواهرات خود را بشویید که آنها را جلا می‌دهد.

·         برای رفع التهاب پوست ،  برنج را با نشاسته یا پودر تالک مخلوط کرده و به پوست بمالید.

·         دانشمندان ثابت کرده‌اند که خوردن برنج برای درمان فشار خون بسیار مفید است.

·         خوردن برنج ، قند خونرا در حالت تعادل نگه می‌دارد.

·     یکی از اطباء آمریکایی رژیم برنج را برای درمان فشار خون توصیه می‌کند او به بیماران تائید می‌کند که برنج بدون نمک همراه با میوه‌های مختلف بخورند. البته هنوزدانشمندان نمی‌دانند که در برنج چه ماده‌ای وجود دارد که باعث پایین رفتن فشار خون می‌شود.

·         رژیم برنج برای اختلالات کلیوی مفید است.

اطلاعات و مقالات نسبتا" كاملي از برنج را مي توانيد در سايت تخصصي برنج كه در سمت راست همين وبسايت (سايتهاي مرتبط)   لينكشده است مطالعه فرمائيد.

 گردآوری: سیده شهربانو هاشمی کرویی

                      منبع: سايت رشد