اول فردینه ماه،آغاز سال 1534 تبری، موارکا
همه ساله از دوم مردادماه شمسی یعني اول فردینه ماه تبری، سال باستانی تبری آغاز می شود.
آغاز سال 1534 تبری را
به مازندرانی ها و مردم روستای ایمن آباد و کروکِلا
تبریک می گوئیم.
منطقه مازندران به نقل از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، مردمان کوهستان، جنگل و جلگه‌های مازندران 12 ماه سال را زمینی و ماه‌های قمری را آسمانی نامگذاری کردند و در کنار برگزاری آئین‌های ملی و باستانی، فرایض دینی و اسلامی را انجام می‌دادند.
در تقویم باستانی تبری، بهار سرد 50 روز، بهار گرم 50 روز، تابستان 85 روز، پائیز گرم 50 روز، پائیز سرد 50 روز، زمستان 80 روز، پتک 5 روز، و شیشک روز کبیسه است، 5 روز پتک یا 6 روز در سال کبیسه، جزو روزهای سرد بهار به شمار می‌رود.
فرق سال باستانی مازندرانی با سال شمسی در این است که این سال 125 روز پس از بهار شمسی آغاز می‌شود و نخستین روز باستانی مازندرانی یعنی آغاز سال نو، از اول فردینه ماه که مصادف با دوم مردادماه شمسی است آغاز می‌شود.
ماه‌های باستانی مازندرانی عبارتند از : فردینه ماه، کرچه ماه، هر ماه، تیر ماه، مردال ماه، شروینه ماه، میر ماه، اونه ماه، ارکه ماه، دماه، وهمنه ماه و نوروز ماه.
ذکر نام این ماه ها و بعضی از روزهای مخصوص آن و همچنین مقایسه آن با تقویم شمسی خالی از لطف نیست.
فصل بهار:
اول"اون ما" یا آفتاب بهورت, برابر با سی ام بهمن ماه
اول"ارک ما" برابر با ششم فروردین ماه
اول" دی ما" برابر با پنجم اردیبهشت ماه
فصل تابستان
اول"وهمن ما" برابر با چهارم خرداد ماه
اول "نرزما" یا نوروزما برابر با سوم تیر ماه
اول "فردین ما" برابر با دوم مردادماه
فصل پاییز:
اول"کرچ ما" برابر با اول شهریورماه
اول"خرما" برابر با سی و یکم شهریور ماه
اول "تیرما" برابر با سی ام مهر ماه
فصل زمستان:
اول"مردال ما" برابر با سی ام آبان
اول شروین ما" برابر با سی ام آذر
اول"میرما" برابر با سی ام دی.
آخرین بازمانده گاهشماری کهن ایرانی
گاهشماری کهن تبری آخرین بازمانده گاهشماری کهن ایرانی است که همچنان در میان برخی از مردم این سامان کاربرد دارد.
مبداء این گاهشماری بر اساس سال شماری و محاسبات کنونی از سال 489 م است که همزمان با شاهنشاهی قباد ساسانی است.
در این سامانه گاهشماری سال 365 روز است که از 12 ماه سی روزه و پنج روز اندرگاه تشکیل شده است و برای ثابت نگه داشتن سال تبری هر چهار سال یک روز را به انتهای اندرگاه می‌افزایند که این کبیسه شیشک است.
آیین‌ها و جشن‌های وابسته به گاهشماری هنوز برگزار می‌شود که مهمترین آنها بیس شش عیدما و تیرماه سیزه است.
مدرس دانشگاه و دکترای تاریخ علوم در زمینه جشن‌ها و آیین‌های وابسته به گاه شماری تبری می‌گوید: جشن‌ها و آیین‌های وابسته به گاهشماری تبری قدمتی کهن دارد، آخرین بازمانده جشن‌های ایران باستان است که در هر منطقه تبرستان با آداب و رسوم آن اجرا می‌شود.
سید رحیم موسوی افزود: پس از ورود دین اسلام متناسب با آن تغییر یافته است و مهمترین جشن‌های بازمانده در تبرستان شامل نوروزما برابر با 28 تیرماه، گاه شمار کنونی و تیرماه سیزه برابر با 12 آبان کنونی است.
وی اظهار داشت: این دو جشن هنوز در گوشه و کنار تبرستان برگزار می‌شود و بی‌تردید گستردگی بحث و بررسی جشن‌ها و آیین‌های وابسته به گاهشماری به گونه‌ای است که باید بیشتر روی آن پژوهش شود.
به گفته موسوی، با نگاهی به گاه‌شماری‌های قومی و محلی ایران می‌توان دریافت که تعدادی از آنها بازماندگان گاه‌شماری‌های کهن ایرانی هستند و برخی دیگر نیز گاه شماری‌های دینی است.
نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که تبرستان از مناطقی است که در آن نوع گاهشماری همانند گاه شماری‌های ایرانی 365 روزه است و با توجه به محاسبات انجام شده محققان مازندران و شواهد نگاهداشت سال از سوی مردم، مبداء این گاهشماری سال 489 م است.
دکترای تاریخ علوم ادامه داد: این گاهشماری پش از مبداء خود به اعتقاد برخی گردان بود و با اعمال کبیسه در سال 489 م نسبت آن با دیگر گاه شمارهای خورشیدی ثابت ماند.
وی افزود: گاه شمار تبری دارای 12 ماه 30 روزه و همچنین پنج روز اندرگاه است که پتک نام دارد، اندرگاه تبری در پایان ماه ششم یعنی اونه ما قرار دارد.
سید رحیم موسوی ادامه داد: کبیسه گیری در این گاهشماری همانند گاهشماری خراجی دوره ساسانیان است، به روز کبیسه، شیشک می‌گویند که پیش از پتک هر چهار سال یکبار اعمال می‌شود و این گاه شماری جشن‌ها و آیین‌های خاص خود را دارد که بیس شش عیدماه، تیرماه سیزده شو و مادرمه بازماندگان آیین‌های وابسته به گاهشماری هستند.
منبع: ایسنا
درباره روستا
