مرحله كاشت برنـج

 1- مرحله انتخاب زمین:

اراضی که خاک حاصلخیز، دارای ورودی آب مستقل هستند و سیستم زهکشی دارند برای کشت برنج مناسب می باشد. کشت محصولات خانواده بقولات در تناوب با برنج باعث افزایش حاصلخیزی خواهد شد.

2-مرحله آماده سازی زمین:

این مرحله شامل دو بخش است. مرحله آماده سازی خزانه و زمین اصلی

3-مرحله آماده سازی خزانه

• ایستگاهی: محل خزانه باید دارای دسترسی به آب، زهکش مناسب، آفتاب گیر، فاقد آلودگی به علف های هرز و عوامل بیماری زای خاکزاد باشد. خزانه بصورت جوی و پشته ای با طول حداکثر 20 متر و عرض حداکثر 2 متر آماده می گردد.
• مکانیزه: مواد آلی خاک جعبه باید زیاد (بلای 2 درصد) و درجه اسیدیته خاک (PH) 5 الی 6 باشد. خاک خزانه را می توان با سموم قارچ کش توصیه شده ضد عفونی کرد. خاک مطلوب بعد از الک و ضد عفونی به ارتفاع 2 سانتی متر در جعبه قبل از بذر پاشی و 0/5 سانتی متر بعد از بذرپاشی باید ریخته شود. مقدار خاک برای هر جعبه 5 کیلوگرم می باشد. البته از خاک آماده شده در زمین اصلی می توان در جعبه نشا استفاده کرد، که ph مناسبی برای پرورش نشا دارد.

4_ مرحله آماده سازی زمین اصلی:

آماده سازی زمین اصلی کشت برنج شامل مراحل زیراست:

• شخم اول: سه هفته قبل از نشاء کاری
• شخم دوم: همراه با تیلر یا تراکتور جهت گل کردن(دو هفته قبل از نشاکاری)
• شخم سوم: همراه با پادلینگ و تسطیح زمین

5- انتخاب بذر

• کشاورز: انتخاب بذر توسط کشاورزان پیشرو
• شرکت خدماتی و حمایتی یا شرکت های مجاز برای تهیه بذور گواهی شده، چون تحت نظارت کارشناسان موسسه یا مراکز تحقیقات تولید می شود.

6- میزان بذر انتخابی

• ایستگاهی: برای ارقام محلی و اصلاح شده 40 تا 60 کیلوگرم مناسب است و برای هیبرید 20 تا 25 کیلو مناسب است.
• مکانیزه: 180 الی 200 گرم بذر جوانه دار برای ارقام محلی در هر جعبه و 150 گرم بذر جوانه دار شده برای ارقام اصلاح شده پر محصول در هر جعبه توصیه می شود ولی در برنج هیبرید 80 گرم در هر جعبه مناسب است.

7- مرحله سبک و سنگین کردن بذر:

با استفاده از محلول آب و نمک (15%) که با معیار شناور بودن تخم تازه مشخص می شود اقدام به سبک و سنگین کردن بذور نموده بذور پوک و نارس جدا شوند. به منظور جداسازی نمک از سطح شلتوک لازم است چند بار با آب معمولی شستشو داده شود.

8-مرحله ضدعفونی کردن بذر:

خیساندن بذر در آب ولرم و تمیز به مدت 24 ساعت، سپس بذر را به مدت 24 ساعت در محلول سمی قارچ کش های توصیه شده حفظ نباتات ضدعفونی می نمایند.

9-نگهداری در گرم خانه:

بهتر است در گلخانه در درجه حرارت 30-25 درجه یا در جای گرم (با پوشش گونی در زیر و اطراف بذر) نگهداری نمود. بطوری که ارتفاع بذر از 30سانتی متر تجاوز نکند.

10-هم زنی و آب دهی بذر: هر دوازده ساعت جهت تامین رطوبت و هوا دهی باید هم زده و آب با دمای 40-30 درجه (ولرم) آب پاش نمود. اندازه مناسب جوانه برای بذرپاشی بذور جوانه زده باید یکنواخت باشد. اندازه ریشچه و ساقچه حدود نیم میلی متر مناسب است.

11-مرحله کاشت بذر آماده شده: این مرحله شامل نحوه کاشت خزانه و زمين اصلی است که در ادامه راهکارهای مناسب هر یک تشریح خواهد شد.

مرحله کاشت خزانه

• تراکم: حدود 150-100 گرم بذر در متر مربع مناسب است. البته بر اساس نوع رقم، کمی تفاوت دارد که با نظر کارشناس یا محقق اقدام شود. برای رقم هیبرید 50 گرم در مترمربع توصیه می شود.

• مساحت: به ازای هر هکتار کشت برنج 250 تا 300 مترمربع خزانه مفید مورد نیاز است و به صورت جوی پشته (ایستگاهی) توصیه می شود.

• برای جلوگیری از خسارت سرمای اوایل بهار، روی خزانه ها با نایلون پوشانده شود.

• مصرف 2 تا 2/5 کیلوگرم از کودهای اوره و سوپر فسفات تریپل و 1 تا 1/5 کیلوگرم سولفات پتاسیم در 100 متر مربع خزانه.

• تمامی کودهای سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم به همراه 0/5 کیلوگرم کود اوره باید قبل از آخرین مرحله آماده کردن خزانه به زمین داده شده و با خاک مخلوط شوند.

• سمپاشی خزانه: در صورتی که گیاهچه ها در خزانه علائم بیماری هایی مثل لکه قهوه ای و بلاست را نشان دهند می توان با مدیریت تغذیه و یا استفاده از قارچکش هایی نظیر هینوزان و بیم (محلول یک در هزار) خزانه را سم پاشی نمود.

• خزانه جعبه ای: چنانچه از خاک خشک برای بستر خزانه جعبه ای استفاده شود به هنگام آماده کردن خاک، مقدار 2 گرم از کودهای اوره، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم به خاک هر جعبه اضافه شود.

• نکته: اگر نشای خزانه جعبه ای ضعیف و زرد باشند می توان نشاها را با محلول 2 درهزار (2 گرم اوره در یک لیتر اب) کود اوره محلول پاشی کرد. در هر دو حالت خزانه معمولی و خزانه جعبه ای در حالتی که افت درجه حرارت شدید باشد از مصرف کود اوره باید خودداری کرد به خصوص اگر کاهش درجه حرارت در زمان انتقال نشاء به زمین اصلی اتفاق بیفتد.

• نکته مهم در خزانه جعبه ای تنظیم ph خاک مورد استفاده برای جعبه هاست که ابتدا باید ph خاک اندازه گیری شود و در صورتی که ph بالا باشد باید با استفاده از گوگرد عنصری آن را به مقدار مناسب 6-5 رساند. معمولا برای کاهش ph خاکی به وزن 100 تا 125 کیلوگرم به میزان 2 تا 2/5 واحد به حدود 200 تا 250 گرم گوگرد عنصری نیاز می باشد.

مرحله کشت زمین اصلی

• عمق کاشت 2-3 سانتی متر مناسب است.
• تعداد نشا در کپه: 4-2 عدد در هر کپه برای ارقام محلی و ارقام اصلاح شده، برای هیبرید 2-1 عدد در هر کپه
• فاصله کاشت در ارقام محلی 20×20 و در ارقام اصلاح شده و هیبرید 250×25 سانتیمتر
• قابل ذکر است بر اساس دستورالعمل ارقام جدید اصلاح شده ممکن است فاصله کشت بیشتر باشد.

منبع: هم افزا  www.bsmt.ir