ضرب‌المثل‌های مازندرونی (ز)
ضرب المثل هم اتا جور حرف بزوئن هسه که تاریخچه وُ اتا داستان يا قصيده اي كه پندآموز هسه، ونه دله بهيته دره.
خله از اين قصيده ها و داستان ها ياد جا بوُرده، وشون پيشينه هم مردم وِسِه روشن ني يه، امّا قديم تا اِسا، مردم شه صحبت هاي دله بكار ورنِنه.
مردم امه روستا يعني ايمن آباد و كروكلا، شه صحبت هاي دله، ضرب المثل هاي خله زيادي ره بكار ورننه كه امروزه روز، خله كمتر هم بهيه. ينّه اي هم که استفاده کِننه، ويشتر اونايي هسنه كه، وشوناي جا، سن وُ سالي بگذشته.
اينتا بخش دله ، چند تا ضرب المثل مازندروني كه حرف " ز " جا شروع بونه وُ امه روستاي دله هم، هنده گِل به گِل، استفاده کِننه، شِمه وسه بياردمي .
حرف ز
زبون پلا ايارنه، زبون بلا ايارنه.
زبان بلا مي آورد، زبان پلو مي آورد.
كسي كه نسنجيده سخن مي گويد و براي خودش دردسر درست مي كند.
زغال پِشديم ندارنه.
زغال پشت و رو ندار.
آدم نادان هميشه نادان است.
زبون ره خِش دار ، مردم مال ره شريك بواش.
با زبان خوش مي توان شريك مال مردم شد.
زيك ره ورف روز گيرنه.
زيك(پرنده اي كوچكتر از گنجشك) را روز برفي مي گيرد.
كساني كه هنگام سختي براي فردي، از فرصت سو ء استفاده مي كنند.
زيك ور چشي دره كه كبابي بهيري.
زيك گوشتي ندارد كه كبابش كني.
هنگامي كه از فرد ضعيفي چيزي بخواهند.
زمين كه سفت بهيه، گوي جا كِل كننه.
زمين كه سفت شد با گاو آنرا شخم مي زنند.
وقتي فرد خسيسي حقش را پرداخت نكند و يا بخواهند چيزي را به زور از او بگيرند.
زبون جا دره ماست مايه زنه!
با زبانش دارد ماست را مايه مي زند.
افراد چرب زبان را گويند.
زمستون اتا شوي جا بنده، آدم پير اتا توي جا.
زمستان به شبي بند است و انسان پير به تبي.
زندگي انسان ناپايدار است. انسان خبر از فرداي خود ندارد.
زن ، صابون مرد هسه.
زن صابون مرد است.
وجود زن عامل پاكيزگي مرد است.
زبون نكِش ، قدم بكِش.
زبان درازي نكن، قدم بردار.
كسي كه حرف مي زند و اهل عمل نيست.
زغال ره هرچي برگي ، ونه سياهي در نشونه.
زغال را هرچه بسابي سياهي آن از بين نمي رود.
كسي كه ذاتش بد است.
ذات بد نيكو نگردد هركه بنيادش بد است
تربيت نا اهل را چون گردكان بر گنبد است.
زن باش، ميون تركمن دواش.
زن باش ميان تركمن باش.
تو پاك باش و مدار از كس اي برادر باك.
زناي مال، دلِ سَرِ گِرِه. يا زناي مال، سئوال سَرِ گِرِه.
مال زن، گرهي است بر قلب مرد.
براي كساني كه چشمشان به اموال زنش و يا ميراث پدرخانمش مي باشد.
زبون نواشه، تره روآر او ورنه.
اگر زبان نباشد تو را آب رودخانه مي برد.
كساني كه چاپلوس هستند براي آنها بكار مي رود.
زيك زله هسه.
دلش همانند دل زيك(پرنده كوچك) است.
براي انسان هاي ترسو بكار برده مي شود.
زن ره شي دارنه، بار ره ، كشي.
زن را شوهر نگه مي دارد و بار را باربند.
كساني كه همسرشان توانايي لازم را براي جلوگيري از دخالت آنها در امور ديگران ندارند.
زن خواني ونه مار ره هاريش، اسب خواني ونه يال ره هاريش.
زن مي خواهي به مادرش نگاه كن، اسب مي خواهي به يالش.
دختر خوب به مادرش مي رود.
زن طلاق ده ره ور هده، زن بمرد ره زن هده.
از كسي كه زنش را طلاق داده است دوري كن و به كسي كه زنش مرده است زن بده.
براي نكوهش طلاق دادن بكار مي رود.
زنو شي دعوا، بهار ماه هوا.
دعواي زن و شوهر همانند هواي بهار مي باشد.
وقتي چيزي زودگذر و ناپايدار باشد.
زمين كم علف جا سازمي، چپون نا خلف جا نسازمي.
با زمين كم علف مي سازيم اما با چوپان ناخلف نمي سازيم.
با انسان هاي بدكردار بايد ناسازگار بود.
دمبالتر، ضرب المثل هايي كه حرف " س " جا شروع بونه ره ايارمي.
شما برارا و خواخراي روستا هم تونني، ضرب المثل هايي كه شه دونني يا شمه پِر و مار بلد هسنه ره، ديدگاه دله بنويسين تا بقيه اهالي هم بخونن.
منبع: كتاب فرهنگ ضرب المثل هاي مازندراني (مصطفی انصاری)
انتخاب و تنظیم: عسکری امینی ایمن آبادی
درباره روستا
