استاد بي بديل موسيقي مازندران، احمد محسن پور درگذشت

استاد احمد محسن پور آهنگ ساز، نوازنده چیره دست کمانچه، پایه گذار فرهنگخانه مازندران و سرپرست گروه شواش، صبح چهارشنبه 30 ديماه 1394 در سن 70 سالگي درگذشت.

كمتر كسي از اهالي روستاي ايمن آباد و كروكلا را مي توان سراغ داشت كه با موسيقي مازندراني رابطه خوبي نداشته باشد. هر گاه راديو و يا تلويزيون مازندران موسيقي بومي و محلي استانمان را پخش مي كند، بي شك رد پاي انديشه و دستان هنرمند استاد احمد محسن پور را مي توان در آن يافت. او مستقيم و يا غير مستقيم تاثير خود را بر موسيقي مازندران نهاده است. در اين گفتار مروري مي كنيم بر زندگي و آثار او.

از برآمدن تا خاموشی

استاد احمد محسن پور یکی از ارکان موسیقی مازندرانی است. آثار خلاق، پژوهش‌های ژرف و بازسازی‌های هنرمندانه او در نوین‌سازی، گسترش و معرفی موسیقی مازندرانی، نقشی ارزنده داشته است.

او زاده ی 1324/12/1 از مادری به نام سلطنت و پدری به نام رحمت در روستای قادیکلای بزرگ در منطقه ی بیشه سر قائم شهر است.

در دوره ی کودکی، به کمک پدرش با ساز «للـه وا» و بعدها با سازهای «نی لبک» ، «ویلن» و «کمانچه» آشنا شد.

در سال1344 به ساز ویلن روی آورد و کتاب های دوره هنرستان موسیقی و ردیف صبا را نزد استادان آن زمان آموخت.

وی چون به طور جدی و پیگیر به موسیقی مازندرانی روی آورد، برای ادامه ی کار موسیقی، ساز کمانچه را به دلیل محلی بودنش برگزید.

در سال های 53- 1352 عضو گروه موسیقی محلی رادیو ساری شد و سال 1354 به ارکستر ملی فرهنگ و هنر مازندران پیوست و در سال 1356 سرپرست گروه موسیقی محلی اداره فرهنگ و هنر آن زمان شد که تا سال 1357 ادامه داشت.

در پانزدهم شهریور 1364 نخستین مرکز آموزش موسیقی و پرورش فرهنگی- هنری را با نام فرهنگ خانه ی مازندران،در ساری بنیان نهاد.

در ادامه ی فعالیتش، به سال 1367 گروه موسیقی محلی مازندرانی«شواش» را تشکیل داد که چند آلبوم صوتی و تصویری و کنسرت های داخل و خارج از کشور ماحصل تلاش های محسن پور است.

این هنرمند که دارای نشان درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، یکی از حافظان موسیقی قومی شمال البرز محسوب می شد.

این استاد بی بدیل موسیقی مازندرانی صبح چهارشنبه 30 دی ماه در سن  70 سالگی درگذشت.

حضور استاد محمدرضا شجریان و همایون شجریان در منزل استاد احمد محسن پور، روستای قادیکلا، سال 1372

یادگاری های استاد

الف-صوتی:

  _1 اَبر بَیته هوا ره سال 1364(هنرمندانی که این اثر را اجرا نموده اند گروهشان، نام ویژه ای نداشت. اسامی این گروه: محمود صادقی: سه تار، احمد محسن پور:کمانچه و تنظیم کننده، ابوالحسن خوشرو: خواننده و نوازنده ی نقاره و نادعلی ضیایی: صدا بردار(

  _2 افتاب ته سال 1368

_3 بهار مونا سال 1369

_4 مازرونی حال سال 1369

_5 اسّاره سو سال 1370

_6 شوار سال 1370

_7 بهارانه سال 1373

_8 ماه تتی سال 1378

_9 دودوک تیکا سال 1379

_10 گل گلون سال 1382

_11 طالب و زهره سال 1383

_12 لالایی مازندران (مهر خونش) سال 1387

_13 تبری (تک نوازی کمانچه) سال 1385

_14 چلچلای سفری سال 1387

_15 روجا (اشعار مازندرانی نیما یوشیج) سال 1388

_16 مم زمون

_17 تتی وا

- قطعه صبح که انه را اینجابشنوید

- قطعه آسمون آبی را اینجا بشنوید

هر دو قطعه از آلبوم «تتی وا» از کارهای آخر استاد محسن پور انتخاب شده است. خواننده هر دو کار محمدابراهیمی عالمی است.

ب- تصویری:

_1 کنسرت سال 1376 ــ ساری

_2 کنسرت سال 1380 ــ ساری به اتفاق گروه موسیقی شمشال

_3 کنسرت سال 1383 ــ آلمان و ساری

_4 کنسرت سال 1384 (رج خونی) ــ سمنان

_5 رج خونی2 ، (اجرا در منطقه ی مهدشت ساری) 1388

_6 منور و درویش

ج- منتشرنشده:

_1 هفت دستگاه موسیقی ایران، ردیف میرزا عبدالله، اجرا با کمانچه در 5 نوار کاست

_2 خلاصه هفت دستگاه موسیقی ایران، ردیف میرزا عبدالله.اجرا با نی در یک سی دی (لوح فشرده(

_3 موسیقی سنتی ایران

کنسرت ها :

_1 ساری، هلال احمر به اتفاق گروه چکاوک به نفع زلزله زدگان گیلان و زنجان 27 تا 29 تیرماه 1369.

_2آمل، سالن شهرداری، به اتفاق گروه چکاوک به نفع زلزله زدگان گیلان و زنجان 30 و 31 تیرماه 1369.

_3دانشگاه تهران، آذر 1373.

_4ساری، سالن حلال احمر، 24/6/1374 (دهمین سالگرد تآسیس فرهنگ خانه مازندران(

_5ساری، سالن هلال احمر، 2 تا 5 دی ماه 1376.

_6تهران، فرهنگ سرای شفق، 21 و 22 اسفند 1376.

_7ساری، سالن هلال احمر، 27 تا 29 آبان 1377.

_8بابلسر، مجتمع ورزشی (به نفع انجمن امداد بیماران سرطانی)، 5 و 6 آذر 1377.

_9ساری، سالن هلال احمر (شواش و شمشال) ،9 تا 11 اسفند 1380.

_10دانشگاه شاهرود، اسفند 1380.

_11سواد کوه (زیر آب)، دومین جشن خرمن(مهرگان) 5/7/1381.

_12تهران ،تالار حرکت (به نفع انجمن حامی) ، 25 و 26 مهر 1381.

_13ساری، سالن هلال احمر،شواش و شمشال، 30 مهر و 1 و 2 و 3 آبان 1381.

_14ساری، سالن هلال احمر، به نفع زلزله زدگان قزوین، 31 مرداد و 1شهریور 1381.

_15ساری، سالن هلال احمر، به نفع زلزله زدگان بم، 25 و 26 دی 1382.

_16آلمان، شهرهای اِسن، کلن و برلین، 21و25و27 نوامبر 2004 میلادی ــ اسن به کوشش مازندرانی های مقیم اِسن، کلن به دعوت انجمن تئاتر ایران و آلمان، برلین به تلاش مازندرانی های مقیم برلین.

_17سمنان، تالار آفتاب، 15بهمن 1383.

_18سمنان، تالار آفتاب، 29 و 30 دی 1384.

_19سود کلا، نخستین همایش احیا و پاسداشت بنافت، مرداد 1385.

_20سومین همایش فرهنگی ــ هنری روستای اِلیت، کلارستاق نوشهر، شهریور 1385.

_21تهران، تالار وحدت (نخستین جشنواره ی شعر و موسیقی مازندران)، 26 اردیبهشت 1385.

_22تهران، آسایشگاه سالمندان کهریزک، به مناسبت دومین سال مرگ خواهر نیما یوشیج (بهجت یوشیج) ، 31 خرداد 1387.

_23تهران، سالن دبیرستان فیروز بهرام (جشن مشروطه)، 18 مرداد 1387.

_24تهران، تالار وزارت کشور (دومین جشنواره ی شعر و موسیقی مازندران)، 14 آبان 1387.

_25آلمان، شهرهای کلن، هامبورگ و برلین، 21و 22و 23 نوامبر 2008 میلادی، کلن: به دعوت

انجمن تئاتر ایران و آلمان، هامبورگ: به کوشش شبکه ی تلویزیونی پی دی اف، برلین:به کوشش مازندرانی های مقیم برلین.

و ....

پيكر پاك اين بزرگمرد موسيقي مازندران و ايران، بعدازظهر روز پنجشنبه اول ديماه 1394 در زادگاهش قاديكلاي بزرگ و در آرامگاه چالدشت اين روستا به خاك سپرده شد.

در اين مراسم كه با حضور پرشور اهالي مازندران و اصحاب هنر همراه بود، استاد حسين عليزاده، محمدرضا درويشي، علي اكبر شكارچي، هوشنگ جاويد، ناصر وحدتي و... نيز حضور داشتند و پيام تسليت استاد محمدرضا شجريان و شهرام ناظري و دكتر محمدرضا شفيعي كدكني نيز اعلام شد.

منبع: مازندنومه

شونيشت ها و موسيقي آن در مازندران از نگاه احمد محسن پور

موسیقی مازندران مدیون اوست؛ احمد محسن پور