گنج كشاورزي و رنج كشاورزان در مازندران

مازندران با بيش از 220 هزار هكتار شاليزار و 120 هزار هكتار باغ و توليد حدود 8 ميليون تن انواع محصولات كشاورزي، قطب مهم كشاورزي كشور محسوب مي شود.

در اين گفتار به اهم مشكلات، تنگناها و موانع توسعه كشاورزي در مازندران خواهيم پرداخت و در ادامه مهمترين راهكارها و برنامه هاي عملياتی را ارائه خواهيم داد.

كشاورزي به عنوان نيروي محركه رشد اقتصادي از نقش مهم در تأمين درآمد، ايجاد اشتغال، ارزآوري، توسعه و رونق بازار و ايجاد امنيت غذايي فراواني برخوردار است.

مازندران با بيش از 220 هزار هكتار شاليزار و 120 هزار هكتار باغ و توليد حدود 8 ميليون تن انواع محصولات كشاورزي، قطب مهم كشاورزي كشور محسوب مي شود.

این استان حدود 7 درصد از كل سطح زيركشت محصولات سالانه و دائمي كشور را به خود اختصاص داده و در صورت بهره برداري درست از منابع و فعاليت هاي كشاورزي در مازندران مي توان سهم و جايگاه بيشتر و بهتري را در اقتصاد كشور به دست آورد.

يكي از مهم ترين شاخص هاي تحقق توسعه،‌ توجه خاص به توسعه بخش كشاورزي است. اولين گام در اين زمينه شناخت عوامل آسيب رسان و بازدارنده توسعه كشاورزي و تدوين و اجراي راهكارهاي مناسب براي برون رفت از چالش ها است.

اهم مشكلات، تنگناها و موانع توسعه ي كشاورزي در مازندران

1_  واردات بي رويه محصولات كشاورزي

  2_  خرد و پراكنده بودن اراضي زراعي

3_  فقدان سيستم منسجم بازاريابي و بازار رساني محصولات كشاورزي

4_  فقدان تدابير لازم در اجراي الگوي جامع كشت براساس شرايط و ويژگي هاي اقليمي مناطق مختلف

 5_  تغيير كاربري اراضي كشارورزي به ويلاسازي و ساخت و سازهاي مسكوني و تجاري و كاربري هاي صنعتي و عدم نظارت كافي براي جلوگيري از تغيير كاربري هاي غيرمجاز و وجود پاره اي ابهام ها و خلاءهاي قانوني در اين زمينه

 6_  توسعه نيافتگي مناسب اغلب روستاها

 
  7_  بی توجهی به اصل بهره وري در انجام فعاليت هاي كشاورزي

 
 8_  پايين بودن ميانگين ميزان توليد در واحد سطح

 
 9_  استفاده نکردن لازم و كافي از ماشين آلات و روش هاي پيشرفته در كشاورزي

 10_  معيشتي و غيرتجاري بودن شيوه توليد محصولات كشاورزي

 11_  ارائه نشدن تسهيلات و اعتبارات مناسب مالي به كشاورزان

 
 12_  عدم ترويج و آموزش مناسب و كافي در بخش كشاورزي

 13_  نبود حمايت هاي لازم و كافي از سرمايه گذاران بخش كشاورزي

 14_  استقرار  نیافتن بيمه فراگير و جامع در بخش كشاورزي

اهم راهكارها و برنامه هاي عملياتي براي توسعه ي كشاورزي در مازندران

 1_  ساماندهي اراضي كشاورزي به منظور افزايش توليد محصولات زراعي و باغي از طريق: اجراي كامل طرح زهكشي اراضي كشاورزي، تسريع در اجراي تجهيز و نوسازي اراضي شاليزاري استان، بهسازي كانال هاي آبياري و افزايش آبياري تحت فشار، توسعه ي اراضي شيب دار تبديل شده به باغات، تسريع در اصلاح و نوسازي باغات و توسعه ي گلخانه هاي ساماندهي شده

 
 2_  بهبود و افزايش توليد آبزيان دريايي و پرورشي از طريق: پرورش ميگو در اراضي ساحلي استان به ويژه در حدود 1500 هكتار اراضي منطقه شمال بهشهر و تخصيص اعتبارات و تسهيلات لازم براي عملياتي شدن آن، پرورش ماهيان خاوياري در اراضي ساحلي كم بازده و پرورش ماهي در قفس هايي دريايي كه در برنامه ششم توسعه استان نيز به ضرورت آن توجه و تأكيد شده است

 3_  افزايش توليد دام و طيور از طريق: توسعه ي كيفي صنعت طيور، اصلاح ساختاري مرغداري ها و ساماندهي واحدهاي غيرمجاز به منظور كاهش هزينه هاي توليد و افزايش بهره وري، توسعه صادرات؛ اصلاح نژاد دام ها، مبارزه با بيماري هاي واگيردار و انگلي و كنترل بهداشت دام، و اعطاي تسهيلات اعتباري و بانكي بلند مدت با بهره اندك

 4_  احيا و توسعه و بهره برداري اصولي از جنگل هاي كشور از طريق توسعه عمليات پرورش جنگل، زراعت چوب و ايجاد كمربند حفاظتي، قانونمند كردن و نظام دادن به مطالعات و اجراي طرح هاي جنگلداري در قالب مديريت آبخيز، و حل مشكلات اقتصادي و اجتماعي دامداران با اجراي به موقع طرح تحول سيستم دامداري

 
 5_  انجام فعاليت هاي مربوط به آبخيز داري و حفاظت خاك و اصلاح و ساماندهي كاربري اراضي آبخيزها و پيشگيري و مهار سيل و پخش و بهره برداري از سيلاب

 
  6_  رفع موانع صادرات محصولات كشاورزي و استفاده بهينه از بازارهاي داخلي، منطقه اي و كشورهاي حاشيه درياي مازندران

 
 7_  ايجاد و توسعه ي صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي

 
 8_  توسعه ي استفاده از ماشين آلات و تكنولوژي مدرن كشاورزي

 
 9_  كارآمد نمودن تنظيم بازار محصولات كشاورزي.

  10_  كارآمد نمودن ارائه خدمات بيمه اي در بخش كشاورزي

  11_  تقويت و توسعه ي شركت هاي تعاوني در حوزه كشاورزي

 
  12_  ساماندهي خريد تضميني محصولات شاليزاري و باغي به منظور جلوگيري از سودجويي هاي نامشروع دلالان

 13_  توسعه و فعال سازي شبكه آموزشي و ترويجي با هدف ارتقاي آگاهي و دانش فني كشاورزان

  14_  تدوين و عملياتي نمودن الگوي جامع كشت براساس شرايط و ويژگي هاي مناطق مختلف استان

به قلم: مريم پروين

                               منبع: مازندنومه