مراسم آئيني تاسوعا و عاشوراي حسيني در ايمن آباد و كروكلا

در مراسم ويژه شب نهم محرم كه به نام شب تاسوعا است، همانند شب هاي اول تا هشتم مراسم نماز جماعت، زيارت عاشورا و سخنراني و مداحي در مساجد مختلف روستاي ايمن آباد و كروكلا برگزار مي شود و پس از پذيرايي عزاداران، هيات عزاداران امام حسين(ع) مسجد صاحب الزمان(عج) و هيات عزاداران حسيني مسجد جامع ايمن آباد، به سمت  روستاي پايين كروكلا و سپس  بالاكروكلا  حركت مي كنند. 

 هيات عزاداران قمر بني هاشم (ع) پايين كروكلا در حياط حسينه و سقانفار مشغول سينه زني و عزاداري مي گردند و با توجه به نزديك شدن دسته عزاداري مسجد جامع ايمن آباد،  آرام آرام جهت استقبال از عزاداران حسيني اين مسجد،  به سمت  آرامگاه محل (زردكجار) كه حدود صد متري با  تكيه فاصله دارد روانه مي شوند تا مراسم استقبال و سلام و صلوات مابين مداحان دو محل طبق روال شب هاي هفتم و هشتم كه در مساجد صاحب الزمان و جامع ايمن آباد صورت مي گرفت در این شب یعنی  شب تاسوعا نيز صورت پذيرد.

 از جمله مداحان  اهل بيت در مسجد پايين كروكلا و هيات عزاداران قمر بني هاشم  اين روستا مي توان از  عزيزاني چون:

ملا عبداله سالاريه فیروزکوهی

ملا ناصر سالاريه فیروزکوهی(فرزند ملاعبداله)

مرحوم منوچهر سالاريه فیروزکوهی(فرزند ملاناصر)

نوراله  نوراله زاده

اسماعيل زماني

و

سيد مرتضي هاشمي  كرويي     نام برد.

از بزرگان و بانيان هيات عزاداري قمر بني هاشم(ع) پايين كروكلا بايد به بزرگواراني چون: حاج قدرت اله هاشمي كرويي، حاج  ابوالقاسم هاشمي كرويي، حاج  سميع هاشمي كرويي، حاج خيراله هاشمي كرويي اشاره داشت، كه همچنان با هيات همراه بوده و مورد احترام فراوان جوانان اين روستا مي باشند.

پس از پايان سلام مابين طرفين هيات هاي عزادار، عزاداران ميزبان و ميهمان با  يكي شدن دسته سينه زني، طي مسير نموده و در حياط تكيه و سقانفار روستاي پايين كروكلا به سينه زني و عزاداري مي پردازند و با ذكر مصيبت حضرت ابوالفضل العباس  كه اين شب متعلق به علمدار كربلا مي باشد ياد و خاطره دلاورمرد صحراي كربلا را گرامي  مي دارند.

ميزبان احترام ميهمان را نگه مي دارد و مداحي تماما" توسط  مداحان ميهمان  صورت مي پذيرد.

نوحه خواني توسط مداحان جواني چون سيد عيسي حسيني ايمني (يادآور مرحوم سيد عيسي حسيني ايمني مداح دهه پنجاه)، سيد ميثم حسيني ايمني(نوه سيد داود موذن فقيد مسجد جامع)، سيد نبي حسيني ايمني(فرزند حاج رسول) انجام مي شود و در نهايت ذكر مصيبتِ اين مراسم توسط  مداح پيشكسوت و خوش صداي  مسجد جامع  يعني  آقاي كاظم صالحي ايمني  صورت مي پذيرد.

  سيد عيسي حسيني ايمني

سيد ميثم حسيني ايمني

سيد نبي حسيني ايمني

از طرفي هيات عزاداران حسيني مسجد جامع ايمن آباد پس از عزاداري در حياط تكيه و سقانفار پايين كروكلا  منتظر عبور  هيات  عزادران مسجد صاحب الزمان از اين مكان مي شوند تا پس از آنان با خداحافظي از عزاداران هيات قمر بني هاشمِ اين روستا،  به سمت روستاي بالا كروكلا  و حضور در مسجدالنبي(ص)  حركت  كنند.

مداح پيشكسوت و خوش صداي روستا،آقاي كاظم صالحي ايمني با پيش خواني منحصر به فرد

در ادامه با  ذكر فاتحه ای  هيات عزاداران حسيني مسجد جامع ،براي ديدار و عرض تسليت به مردم روستاي بالاكروكلا و هيات عزاداران اين روستا، به راه خود ادامه مي دهند.

ميزبان از ميهمان به رسم ادب جهت پذيرايي دعوت به عمل مي آورد و آنانيكه خسته شده و نمي توانند مسير را ادامه دهند در آنجا بيتوته كرده و به يكي از تكايا و سقانفارهايي كه از دوستان و نزديكانشان در آن حضور دارد جاي مي گيرند.

زنان و كودكاني كه خسته از ادامه راه هستند نيز مسير رفته را باز مي گردند و افراد باقي مانده به راه خود ادامه مي دهند.

همانگونه كه دسته سينه زني هيات عزاداران حسيني  مسجد جامع ايمن آباد به راه خود به سمت بالاكروكلا ادامه مي دهد، دسته سينه زني هيات عزاداران امام حسين(ع) مسجد صاحب الزمان ايمن آباد نيز  به سمت مسجد جامع و سپس تكيه و سقانفار پايين كروكلا و پس از آن بالاكروكلا حركت مي كنند. ناگفته نماند هيات عزاداران امام حسين (ع) ايمن آباد پس از توقف كوتاه در در قبرستان محل و همچنين در محوطه مسجد جامع و ذكر فاتحه  براي اموات خفته در قبرستان و شهداي روستا، به راه خود به سمت مسجدالنبي(ص) واقع در روستاي  بالاكروكلا با گذر از روستاي پاايين كروكلا ادامه مي دهند. و با حضور در اين مكان با استقبال مردم عزادار روستاي بالاكروكلا مواجه شده و همان رسم سلام و صلوات را در اين مكان به مرحله اجرا مي گذارند.

مداح ميهمان  يعني سيد شير آقا حسيني ايمني  باب سخن را با مداح ميزبان يعني سيد عيسي هاشمي كرويي باز مي كند تا پس از دقايقي اين سلام و جواب پايان يابد. سپس دو دسته ي عزادار يكي شده و با مداحي و سينه زني به اتفاق هم  وارد حياط  مسجد النبي(ص) بالاكروكلا شده  و دقايقي را به مداحي سينه زني مي پردازند و در پايان با ذكر مصيبت كه تمامي آن توسط ميهمان صورت مي پذيرد به كار خود خاتمه مي دهند.

  سيد عيسي هاشمي كرويي

 دعوت ميزبان به رسم ادب از ميهمان جهت پذيرايي  صورت مي گيرد اما از آنجايي كه دسته سينه زني هيات عزاداران امام حسين(ع) روستاي ايمن آباد بايد به سمت  تكيه و سقانفار پايين كروكلا گسيل شوند، سينه زنان با قدرداني از عزاداران بالاكروكلايي به عزاداري خود ادامه مي دهند تا به  آنجا عزيمت كنند.

از طرفي تعدادي از پيشكسوتان و بزرگان مسجد صاحب الزمان روستاي ايمن آباد جهت احترام به  دعوت ميهمان به  حسينيه  اين روستا رفته و مورد پذيرايي قرار مي گيرند. در اينجا نيز به رسم يادبود هديه اي از طرف عزاداران بالاكروكلا به  نماينده مردم روستاي ايمن آباد ارايه مي شود.

در فاصله بين پايين كروكلا و بالا كروكلا(حدود هفتصد متر) عزاداران دو مسجد جامع و صاحب الزمان بدون بلندگو و بسيار آرام  اشعاري را تكرار مي كنند  تا از كنار هم گذشته و به مسير خود ادامه دهند و زماني كه به مكان مورد نظر  نزديك شدند با نظم خاصي دوباره مراسم مداحي و سينه زني را آغاز و همچنان با برگزاري همان آداب و رسوم  عزاداراي در شب تاسوعاي حسيني  به كار خود پايان مي دهند.

و اما در روز تاسوعای  حسینی مراسم  در دو بازه زمانی  صبح و  بعد ازظهر  برگزار می شود. هیات محبان علی(ع) روستای ایمن آباد صبح تاسوعا در مسجد صاحب الزمان(عج) روستای ایمن آباد گرد هم می آیند تا مسیر این مکان را تا مسجد جامع ایمن آباد بصورت دسته روی و سینه زنی طی کنند.

هیات محبان علی(ع) روستا که شامل نوجوانان و جوانان عاشق حسین ابن علی(ع) می باشد حدود چند سالی است که کار و فعالیت خود را در عرصه ترویج فرهنگ علوی آغاز کرده است. صدای خوش و اثر گذار  سید عیسی حسینی ایمنی که پیشکسوتان را یاد مداح اهل بیت دهه چهل و پنجاه یعنی ملا عیسی(ره) می اندازد شور خاصی به مراسم این روز می دهد.

ذکر مصیبت در کنار مزار شهدای روستا حس غریبی به آدمی به ویژه نسل جوان می دهد که مثال زدنی است تا آنجا که نوجوانان و جوانان روستا را از خود غافل می کند. 

بعد از ظهر تاسوعا نیز دو هیات از روستای ایمن آباد و کروکلا با دسته جات زنجیر زنی  راهی آستان مبارك امامزاده عبداله آمل می شوند. هیات قمر بنی هاشم روستای پايين کروکلا و هیات عزاداران حسینی ایمن آباد. 

این دو هیات عزاداری، مراسم خاص خود را در صحن مطهر این امامزاده اجرا می نمایند. زنان و کودکان نیز همراه  با مردان، در این روز به این مکان مقدس می آیند. در پایان مراسم، ضمن زیارت امامزاده با خرید سوغاتی مختصری به سمت روستا و دیار خود حرکت می کنند تا مراسم شب عاشورا را به مرحله اجرا بگذارند.

 شب عاشورا فرا می رسد شبی که حضرت حسین ابن علی(ع) با اهل بیتش وداع می کند. در  این شب یعنی شب عاشوراي حسيني  همانند شب تاسوعا، همان آداب و رسوم و با تغييراتي اندك به مرحله اجرا مي رسد.

 جاي ميزبان و ميهمان عوض مي شود. و ميزبانِ  تمامي  هیاتهای عزاداری روستای ایمن آباد و کروکلا، مردم عاشق و عزادار هيات عزاداران حسيني مسجد صاحب الزمان ايمن آباد مي باشند.

ناگفته نماند هیات عزاداری روستای متکه(روستای همجوار) نیز در چنین شبی بصورت دسته ی  زنجیرزن، برای عرض تسلیت به عزاداران روستایمان حضور می یابند.

مراسم شب  عاشورا پس از پايان و خداحافظي  عزاداران ميهمان وارد مرحله جديدي مي شود. در اين شب  بعضي از مردم به خاطر حماسه غم انگيز روز عاشورا كه اميد دارند روز بعد شاهد طلوعي نباشند در مساجد به عبادت و  راز و نياز مشغول مي شوند و اعمال شب عاشورا را به جاي مي آورند.

 بعد از نيمه شب عاشورا  گروهي نقابدار بر سرو سينه زنان بدون هيچگونه سروصدا و نوحه خواني،  وارد محوطه مسجد جامع ايمن آباد، كنار مزار شهدا شده و پس از چند دقيقه سينه زني و عزاداري راهي محلات ديگر منطقه و روستاهاي همجوار مي شوند. اين گروه كه مشخص نيست از كجا آمده اند  هیچ پاسخی به  سوال  پرسشگران نمي دهند و همچنان مردم سالهاي سال، بی خبر از حضور چنین افرادی که، بر سرزنان ناله و فریاد سر می دهند.

مراسم صبح خوانی(صبح تیره رو) در مسجد جامع روستا با شکوه خاصی برگزار می شود که پیشینه طول و درازی دارد. مردم از اذان صبحِ روزِ عاشورا در مسجد گرد هم می آیند و مراسم صبح خوانی و زیارت عاشورا را به اجرا می گذارند.

 با برگزاري مراسم صبح خواني در مسجد جامع روستاي ايمن آباد، حدود ساعت 9 صبح عزاداران سه روستاي ايمن آباد، پايين كروكلا و بالاكروكلا با پنج هيات عزاداري خود را آماده مي كنند تا مسير روستا را تا روستاي داودكلا كه جايگاه دو امامزاده بزرگوار اين منطقه به نام هاي امامزاده عزيزاله(ع) و امامزاده هيبت اله(ع) مي باشد طي نمايند.

در اين روز به يادماندني در تاريخ سالانه روستا، بسياري از اهالي روستا كه در مناطق مختلف كشور زندگي مي كنند به روستا مي آيند و با حضور در اين مراسم باشكوه در صبح روز عاشورا، يادآور خاطرات دوران گذشته خود مي شوند.

در اين روز در كنار آستان مبارك امامزادگان عزيزاله و هيبت اله(ع) دسته جات سينه زني و زنجير زني از هيات هاي مختلف عزاداري از روستاهاي مختلف بخش لاله آباد به عزاداري مي پردازند.

 
عصر روز عاشورا نيز هيات عزاداري ابوالفضل العباس (ع) روستاي پايين كروكلا بصورت دسته زنجير زني به سمت روستاي ايمن آباد طي مسير مي كنند و در مسجد صاحب الزمان(عج) اين روستا به عزاداري مي پردازند.

 در اين روز اهالي روستا به دلايل مختلف نذر هايي كه نموده اند، به عنوان قرباني پيش پاي عزاداران قرباني مي كنند. اين قرباني ها متعلق به عزادارن خواهد بود و مسئول هيات به جمع آوري آن مي پردازد.

 دود كردن اسپند (كولك) و پذيرايي خياباني به وسيله نان سوخاري، نان خشك(نوعي نان محلي بابل)، شيريني ، خرما، شير و ... از جمله برنامه هايي است كه بصورت خودجوش و آنهم به دليل نذري كه كرده اند از سوي اهالي روستا كنار درب منزل شان كه محل عبور هيات عزاداري است، انجام مي شود.

گوسفندان قرباني شده توسط تعدادي از اهالي اين روستا كه اهل فن هستند سلاخي مي شود. بخشي از گوشت گوسفند و كله پاچه به خانواده هاي مستمند و نيازمند داده مي شود و بخش اعظم آن با توجه به وجود 6 تكيه در اين روستا، با توجه به جمعيت، به آن تكيه اختصاص مي دهند تا براي مراسم شام دهي فرداي عاشورا، مورد استفاده قرار گيرد.

مراسم شب شام غريبان، پايان بخش مراسم آئيني اين روز تاريخي است كه هرساله پس از اذان مغرب و اقامه نماز در روستاي ايمن آباد و كروكلا برگزار مي شود كه در گفتاري ديگر به آگاهي خواهد رسيد.

 در رفع اشتباهات و تكميل اطلاعات ياري مان  نمائيد

  عكّاس: منوچهر قلي نيا ايمني

                     تهیه و تنظیم: علی ایمانی ايمني و عسکری اميني ايمن آبادي