*اطلاعات موجود در سایت بیشتر بصورت میدانی جمع آوری شده است و احتمال اشتباه وجود دارد . ما را در رفع اشتباهات و تکمیل اطلاعات، یاری نمایید . منتظر ارسال مقالات، مطالب و دست نوشته های شما اهالی روستا، درباره موضوعات مختلف هستیم*

بهداشت کشاورزان(بخش اول)

 

در دنياي امروزي تقريبا“ نيمي از نيروي کار در بخش کشاورزي مشغول بکار هستند ( حدود 1/3 ميليارد نفر ) . با اين وجود، بخش کشاورزي به دليل تمرکز نيروهاي بهداشت حرفه اي بر روي صنايع مورد غفلت واقع شده است.

بيشتر قربانيان بخش کشاورزي کشاورزان کشورهاي در حال توسعه مي باشند. طبق برآورد ILO سالانه 170000 نفر از کشاورزان به دليل انجام کار کشته مي شوند ( حوادث در اثر ماشين آلات کشاورزي و مسموميت ها ).

اين بدان معناست که ريسک مرگ در کشاورزي دو برابر ساير مشاغل است. و شغل کشاورزی بعد از کار در معادن و صنایع راه و ساختمان، سومین شغل پر مخاطره دنیا محسوب می شود. به علاوه به دليل عدم گزارش مرگ و مير ها، آسيب ها و بيماري هاي  ناشي از کشاورزي، وضعيت ايمني و بهداشت کشاورزان از آنچه مقامات رسمي بيان مي کنند بدتر است.

در بيشتر کشورها تنها عده کمي از کشاورزان بوسیله  قوانين ملي و بيمه پوشش داده مي شوند و بيشتر کشاورزان از هرگونه حفاظت اجتماعي محروم مي باشند. همچنين هيچگونه استاندارد بين المللي که به طور کامل ايمني و بهداشت کشاورزان را مورد توجه قرار دهد وجود ندارد.

براي دست يافتن به توسعه پايدار در بخش کشاورزي بايد به وضعيت بهداشتي و رفاهي کشاورزان توجه کافي شود و همزمان با رشد کشاورزي، حفاظت کشاورزان در برابر مخاطرات محيط کار افزايش يابد و در سطوح ملي و بين المللي بهداشت حرفه اي کشاورزان مورد توجه قرار گيرد.

به منظور حفظ کشاورزان در برابر مخاطرات محيط کار اولين قدم شناخت مخاطرات، بيماري ها و عوارضي است که ممکن است سلامتي کشاورزان را تهديد کند.

 

 

عوامل زيان آور ناشي از كار كشاورزان و دامداران :

1_  عوامل فيزيكي ( گرما، سرما، سرو صدا، ارتعاش، نور و رطوبت)

2_  عوامل شيميايي (سموم كشاورزي ، گرد و غبار گياهي و غلات)

3_  عوامل ارگونوميكي ( نحوه كار كردن ، حمل اشياء و ابزار كار )

4_  عوامل بيولوژيكي ( بيماري هاي مشترك بين انسان و حيوان ، گرد و غبار با منشأ حيواني و انگل ها و قارچ ها )

5_  عوامل روانی(خستگی، استرس ناشی ازخشکسالی و آفت زدگی محصولات)

در این گفتار عوامل زیان آور فیزیکی را مورد بررسی قرار خواهیم داد و در هفته های بعد به سایر عوامل خواهیم پرداخت.

 

 

1- عوامل زيان آور فيزيكي:

 

 

 عوارض و بيماري هاي ناشي سر و صدا:

 

قرار گرفتن در معرض صداهای بلند و دنباله دار به مدت طولانی باعث از دست دادن شنوایی در کشاورزان می شود.

از صداهای بلند تر از 85 دسی بلdb باید دوری کنید. تراکتورهای بدون محفظه کاهش دهنده صدا اغلب نزدیک 100 دسی بل صدا ایجاد می کنند. این در حالی است که محفظه های قدیمی تراکتورها بدون حفاظت کننده های مناسب در مقابل صدا بوده و معمولا سطح صدا و لرزش را افزایش می دهند. تیلر های کشاورزی نیز صدایشان کمتر از تراکتور نیست.

 

* هر چه صوت زيرتر باشد زيان آن از صوت بم با همان شدت بيشتر است.

 

* حساسيت اشخاص نيز به سرو صدا متفاوت است . در بعضي افراد با اينكه در معرض سرو صداي زياد قرار مي گيرند، عوارض ناشنوايي بروز نمي كند در حاليكه برخي ديگر اگر مدت كوتاهي در معرض سرو صداي ناهنجار باشند، دچار عوارض ناشنوايي مي شوند.

 

* همچنين هر چه سن انسان بيشتر شود در اثر سرو صداي شديد زودتر ناشنوا گرديده و يا قدرت شنوايي نقصان مي يابد بالاخره افرادي كه داراي سابقه بيماري گوش باشند بيش از افراد با شنوايي مناسب از سرو صداي زياد متأثر مي شوند.

 

عوارض ناشي از سرو صدا شامل خستگي شنوايي است كه با وز وز كردن گوش و سوت كشيدن پرده گوش همراه مي شود. همچنين صدا بر سيستم قلبي- عروقي اثر كرده و ممكن است تعداد ضربان قلب و ميزان جريان خون را افزايش داده و روي فشار خون تأثير گذاشته و همچنين باعث كاهش قدرت شنوايي مي گردد.

سرو صدا از لحاظ رواني بيشتر بر روي خواب و هوشياري در كارها اثر مي گذارد و در حد اثرات اجتماعي- رواني باعث تحريك اعصاب و ناراحتي مي شود.

براي پايين آوردن اثرات زيان آور صدا بهتر است هنگام كار با وسايل و ماشينهاي توليد كننده صداهاي مضر كشاورزي از پلاگ هاي گوش يا گوشي هاي حفاظتي استفاده كنيم.

 

پلاگ گوش:  در مجراي خارجي گوش قرار مي گيرد و كوچك و ارزان است جنس اين نوع پلاگ ها معمولا" از لاستيك و پلاستيك است ( پلاگ هاي گوش هميشه بايستي تميز نگهداشته داشته شوند و به صورت شخصي مورد استفاده قرار گيرند).

 

گوشي حفاظتي:  كاملا" گوش را مي پوشانند ، بزرگتر- سنگينتر و گرانتر از پلاگ گوش است ولي اگر بطرز صحيح مورد استفاده قرار گيرد از نظر حفاظت بهتراز پلاگ گوش عمل مي كند و در ضمن خيلي راحتر از پلاگ گوش استفاده مي شود.

 

 

 

 

عوارض و بيماري هاي ناشي از گرما :

 

يكي از عوامل زيان آور مربوط به كشاورزي فشار گرماي محيط كار و شرايط جوي مي باشد كه بدن انسان به چند صورت در مقابل آن به مبارزه مي پردازد.

 

1- از طريق پوست كه مهمترين راه است و با تعريق به دفع حرارت و خنك شدن بدن كمك مي كند.

 

2- از طريق ريه ها كه اين عمل را از راه دفع بخار آب انجام مي دهد(بازدم گرم).

 

3- از طريق كاهش سوخت و ساز عضلاني به منظور توليد حرارت كمتر.

 

نتيجه حاصل از اين مبارزه، بيشتر به ساختمان بدن شخص، عادت و تمرين و چگونگي انتخاب جنس و رنگ لباس و سرانجام كيفيت هواي محيط و شرايط جوي مربوط مي شود.

بطوريكه مي دانيم هنگام تعريق همراه با آب مقدار زيادي نمك نيز از بدن دفع مي شود كه از دست رفتن آب و نمك در صورتي كه جبران نشود، باعث اختلالات و آسيب هاي زيادي به بدن مي گردد. از جمله اختلالات عصبي– رواني ، توليد خستگي، تحريك پذيري و كاهش ظرفيت جسماني- رواني فرد.

نكته مورد توجه اينكه ميزان حساسيت فردي اشخاص در موارد مطرح شده نقش بسزايي دارد بطوري كه افراد در مقابل اين عوامل واكنش هاي مختلفي را از خود نشان مي دهند.

به طور كلي كار كردن در محيط گرم علاوه بر عوارض گفته شده، سبب بروز آثار بيماريزاي ناشي از گرما و تحليل قواي جسماني مي گردد.مانند سوختگي هاي سطحي پوست در اثر تابش آفتاب – جوش هاي گرمايي در اثر بسته شدن دهانه غدد عرق و گرمازدگي.

 

 

 

تدابير حفاظتي و پيشگيري از خطرات گرما :

 

* رعايت بهداشت فردي و تميز نگاه داشتن پوست به منظور كمك به عمل تعريق براي دفع حرارت بدن.

 

* مصرف مايعات خنك به ميزان كافي در حين كار تا آب و نمك ( املاح) از دست رفته در اثر تعريق جبران شود.

 

* استراحت هاي كوتاه مدت در محيط هاي خنك.

 

* استفاده از لباس هايي از جنس پنبه و كتان و حتي المكان لباس هايي به رنگ روشن تا اشعه خورشيد را منعكس نمايند.

 

* جلوگيري از كار كردن بيماران مبتلا به ديابت، بيماران قلبي عروقي، بيماران تيروئيدي، همچنين مبتلايان به بيماري هاي عفوني مثل مالاريا و بيلارزيوز( بيماري عفوني انگلي است كه در اثر رشد كرمهايي در بدن انسان بوجود مي آيد).

 

 

 

عوارض و بيماريهاي ناشي از سرما:

 

امروزه مطلوب ترين درجه حرارت براي زندگي را 21 درجه سانتي گراد مي دانند . البته گفتني است كه درجه حرارت هاي مطلوب براي فعاليت هاي بدني گوناگون، به نوع كار و شدت فعاليت بستگي دارد.

اما به هر صورت در درجه حرارت پايين، كار و فعاليت مشكل مي شود و چنانچه اصول پيشگيري رعايت نگردد سلامت كشاورزان مورد تهديد قرار مي گيرد.

 

سرما به طرق زير در ايجاد ضايعات جسماني دخالت مي كند:

1- در اثر سرما انقباضات و انبساطات عروقي متناوب در بافت سلولي بروز مي كند كه سرانجام منجر به انقباض و بسته شدن عروق و توليد كم خوني موضعي اندام يا جايي از بدن مي گردد، كه در عين حال با لخته شدن خون موجود در همان عروق همراه است.

 

2- سرما بطور مستقيم روي اعصاب حركتي اثر كرده و سبب از كار افتادن آنها مي گردد. بنظر بعضي از دانشمندان علت توليد فلج هاي ناشي از سرما همين پديده است.

 

3- وقتي كه شخصي در معرض سرماي شديد قرار مي گيرد حرارت مركزي بدن او كاهش مي يابد و عوارض سرمازدگي بروز مي كند. در توليد سرمازدگي، مدت اثر سرما فوق العاده اهميت دارد و اگر اين مدت طولاني باشد حتي سرماي متوسط محيط هم خطرناك مي باشد.

 

 

 

تدابير حفاظتي و پيشگيري از خطرات سرما

*هنگام كار در محيط هاي سرد استفاده از دستكش، كلاه و لباس گرم مي تواند از كاهش درجه حرارت بدن فرد و بروز عوارض ناشي از سرما جلوگيري كند.

 

*در مورد كساني كه بايد در سرما كار كنند لازم است دقت كرد تا افرادي كه سابقه صدمات سرمازدگي دارند يا آنهايي كه به اختلالات عروق محيطي مبتلا هستند، همچنين معتادين به سيگار و الكل، از كار كردن در چنين محيطي منع شوند.

 

* سرما بر روي بعضي از بيماري ها اثر تشديد كننده دارد. مانند بيماري هاي ريوي، كليوي و روماتيسمي. در نتيجه بايد از كار كردن افراد مبتلا به اين بيماري ها در سرما جلوگيري شود.

 

* برنامه ريزي صحيح كار يعني تعيين زمان هاي استراحت جهت گرم كردن بدن در حين كار .

 

* استفاده از غذا و نوشيدني هاي گرم و مناسب در حين كار.


 

عوارض و بيماري های ناشی از نور مستقيم خورشيد:

كارگراني چون كشاورزان كه به اقتضاي شغلي در زير آفتاب كارمي كنند ، اشعه ماوراء بنفش خورشيد سبب كم شدن عرق و تابش مستمر آن سبب ايجاد سوختگي هاي درجه 1(سوختگي سطح پوست) و بالاخره درماتيت ( تغيير رنگ پوست، ايجاد زخم هاي كوچك روي پوست، ترك خوردگي و پوسته پوسته شدن و خارش پوست ) و سرطان هاي پوستي در آنهامي شود همچنين تابش مستقيم خورشيد سبب كاهش بينايي نيز مي گردد.

جهت پيشگيري از ناراحتي پوست بايستي از تابش مستمر آفتاب با استفاده از وسايل حفاظت فردي چون دستكش هاي پارچه اي، چرمي و مانند آن كلاه پارچه اي و عينك آفتابي و همينطور سايبان ها جلوگيري نمود.

 


عوارض و بيماري های ناشی از رطوبت

كشاورزان و بخصوص برنجكاران به دليل شرايط كاري و تماس با آب ( آب آلوده ) در معرض ابتلا به بيماريهاي عفوني و انگلي متفاوتي هستند. همچنين تماس طولاني مدت پوست بدن با آب حاوي مواد شيميايي و ... مربوط به كشاورزي و آبياري باعث ايجاد چروكيدگي و پيري زوردرس پوست مي شود.

 


عوارض و بيماري های ناشی از ارتعاش

در برخي از مشاغل نظير كشاورزي هنگام كار كردن با ماشين آلاتي از جمله تراكتور و تیلر ممكن است قسمتي از عضلات بدن تحت تأثير مداوم و طولاني ارتعاش قرار گرفته و پس از مدتي اين عضلات، توانايي خاص خود را به دليل انقباضات عضلاني شديد در اثر ارتعاشات مكرر و پي در پي از دست بدهد. چون ماهيچه ها فرصت استراحت پيدا نمي كنند.

حد دريافت ارتعاشات به نوع ارتعاش، حساسيت فرد دريافت كننده و وسعت سطح تماس بستگي دارد. نتيجه قرار گرفتن بدن به مدت طولاني در معرض ارتعاشاتي با شدت بالاتر از حد مجاز دريافت بدن توليد اختلالات فيزيولوژيك است كه كيفيت آن در شرايط برابر، با شدت ارتعاشات مربوط مي باشد.

 

 

 

در زير به برخي از اين بيماري ها اشاره مي شود:

 

* ضايعات استخواني: علائم باليني مشخص ندارد و فقط از طريق پرتونگاري ، مي توان علائم كم شدن كلسيم استخوان ها و پيدا شدن كيست هاي استخواني را تشخيص داد.

 

* ضايعات بافتهاي نرم: ماهيچه ها رفته رفته لاغر گشته و عصب كوبيتال دست آزار مي بيند. درد ، تورم ، قرمزي دست از علائم اين بيماري است.

 

* ضايعات مفصلي: عوارض و ضايعات مفصلي مچ ، آرنج و شانه كه با درد و تورم ظاهر مي شوند و با پرتونگاري قابل تشخيص هستند.

 

* عوارض عمومي: عدم تمايل به كار، بي حوصلگي، عصبي و حساس شدن فرد و اختلال در شنوايي و بي خوابي از جمله عوارض عمومي ناشي از ارتعاش هستند.

 

 

تدابير حفاظتي و پيشگيري از خطرات ارتعاش

* سخت و محكم كردن قطعاتي كه در حركت هستند و يا در مقابل حركات مرتعش مي شوند و تعويض قطعات فرسوده.

* جلوگيري از كار كردن با ماشين هاي ارتعاش زا توسط اشخاصي كه اختلالات عروقي، عصبي، عضلاني يا استخواني دارند.

* در معاينات دوره اي بايد به دنبال علائم اوليه گشت و به محض مشاهده اولين علامت، تدابير احتياطي لازم را به كار بست.

* استفاده از لباس كار و دستكش هاي مخصوص به منظور كاهش ارتعاشات دريافت شده.

* كاهش مدت زمان كار روزانه يا منقطع كردن مدت كار ( كار – استراحت )

 

 

در گفتار بعدی بهداشت کشاورزان به عوامل زیان آور شیمیایی یعنی سموم شیمیایی و گرد و غبار گیاهی و غلات خواهیم پرداخت.

 

 

 

 

 

تهیه و تنظیم: حسینعلی اصغرنیا ایمنی

منبع: وبلاگ نداسبز _ آقای صفری، کارشناس بهداشت حرفه ای

 

 

 

 

ارسال نظر

وبسايت روستا مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است و از انتشار نظراتی که حاوی توهین یا بی‌احترامی به اشخاص حقيقي يا حقوقي و موارد مغایر با قوانین كشور باشد معذور است.

کد امنیتی
بارگزاری مجدد

درباره روستا
شهدا
حماسه سازان
مردم شناسی
کشاورزی
مشاغل و صنایع
آموزش
ورزش
زنان
خیرین
روستائيان نمونه
بنياد علمي فريد
آئينهاي مذهبي
نهادهای اجرایی
بهداشت
مقالات و مطالب مختلف
دیگر موضوعات

 

 

روستــا20