رَفِقُون همه شُون هَستِنِه سِوار/جِواب سِلام رِه نَدنِه خوار خوار
چکل سروده ایست در راستای ترویج فرهنگ و آداب و رسوم بومی و محلی مازندران
چکل راز نگفته گالش ها و چوپانان جنگل های سوادکوه ی مازندران است که سنگینی آن تا همیشه بر دلها خواهد ماند.
چکل فراوان معانی و تحلیل اجتماعی را در خود نهفته است که باید در نقد آن اساتید به هم بنشینند.
چکل را با همین احساس می بایست گفت که استاد کاظمی گفت.
مهندس سيدمحمدعلي كاظمي سنگدهي(شروين)
شعر چکل :
دومبه چِکل تِه حال کار خوار هَسته / شاه سنگ بِن هَندا کولِک جار هَسته
نَروخِر وا دارنه و دیار هَسته / گِلر پِه یخچالِ هِدار هَسته
گلرد پن یخچال هدار هسته / تِه جان یال همه جا دیار هَسته
سنگسر و شهمیرزاد باره کو / سیاه کو و نیزوا کو و هیکو
کَمر پِشت و دِهمیون و اِنارم / گوگلی و تلاجیم و اسبه رو
اَرمون تِه ریگ چشمه بچا او / تِه پائین همندی گالش گو
کَتل تَش چِرک چیرک سَر شو / چَند خارِک خَسته تن ره کرده خو
هر وَره کِه هارِشِن تِه جان جانه / تِه جان جان چِکل چَنده جِوانه
اینوَر ویشه ، اُنور همند مرتع / فَریم تِه دامن روزی رسانِ
شِروین خوانه تِه وسته قصه باره / طَوری جِه حرف سَر دَوسته باره
نِواجِش بی یله گوش مَجی لا / حُسنی نارهِ هر آنچه هَسته باره
تِه خوب دوندی اِما چِتی گَت بَیمی / تی سا پِه لینگ وِشنا بِتیم دَئیمی
یا کَل چُو یار ، یا گوکِوه خال چیمی / از خُورد کی کار دِله گت بَیمی
خالکِ گوکِ لِنسه وِنه مار / خالک وَچه ، چو جِه بیِه تیمار
نِنِا سازکتین و بِوا هیمه چو / اَنده زونه اَمِه زَهله بُوره مار
بی زهله وچه ره کی نزنده کار / اِرباب و کدخدا، جاندار، پاکار
هَر کس راست بَی بیبو صِوی جمندر / اِماره تا نِماشون وَرده بیغار
پی یِردل خِشه پسر بیه مَرد / حرف اِشنا وَچه خوار و اَهل درد
کَل خِشاله کِه گی کَل دَرِ شُوپه / دیگه نَدونده نوکر نَونِه مرد
اِرباب و کَدخدا هِم بَینه نُوکر / وِشُون هم داشتِنه شِه جِه آقاتِر
اِما جِه عاشقی دِل باد بِداهِن / چِشمه سَر یار دُوش آفَتو هِدائن
صِواحی کار نِماشو غِصهِ بار / هَمش در فِکر شیمی کی وَمبی پُول دار
غَزل ره بشورم هاکنم تیمار / شِه زن بیارِم بَوم عیال وار
عَروسی کِردمی با قَرض و قُوله / کاوی و بِز کُوله تا طِلا کُوله
همه رِه کُوشتی آبرو نَشوئِه / دِ روزی نیه اَمه دوش دیه جُولِه
بعد از بیست سال که دَهیمی قِراری/ سی فرسخ راه پیاده شیمی ساری
اَمه مِزد اَندهِ نَیِه تا بَوه / رَشتی عَلیجه و قند و گَرماری
قِراری و، قِراری و، قِراری / اَمه لامیزه بِن نونِ بیغاری
دِ سال سربازی هم وِنه خِرشه / قِراری نونه اَمِجه کناری
بنافت جه تا فریم توری دَوستن / نماشون سَر دِواره دَگر دِسِتِن
کلک و پرچم ِسَر بَپِرسِتن / نُومزه بازی هاکردِن دَگردِسِتِن
اَتاگَتُ همه خُوردون بی شِلوار / اَتا سِر و هَمه کِندِس ولَیک خوار
اَتا خِشه و باقی صد غِصه بار / سِوار اَتا باقی بینه چار بدار
مرس . . . بند و اون وَنگ زَنون / مِرس و هَلی چال و دَم زَنُون
میرزا علی گوخسه و کِلوا نُون / تِلم بن صف کَشینِه کیجائون
قَد بِلند دیم اِسبه چِش سیو / دِل تَپ تَپ اَتا کَچه آش و اُو
مِرس کِلا وِشونه دوش پِر دو / بَتج بَتج تا سنگِده یکه دو
نا وِشونه کار مَعلومه نا اِقبال / سَر و دوش جِه کشنه هیمه و خال
یا گندم جار یا گرس جار یا تیل چال / یا دشت سر یا هیمه بن تیل چال
اون سِفت تن ده ساله بیه غِلوال / پیله بی نون بُوشه ایمون نِخوانِه
سِفره تیسا بُوشه مِهمون نِخوانه / تیم جار بَخِتن و شاه خُو بدیئن
کِلُوم حِیون خوانه انسان نِخواِنِه / اما جا خواستمی که جائی بوشه
فراخ نَوه اَتا کِرک کِلی بُوشِه / خَنده خِشالی قَصر سازنه
بِرمِه جاونه پیت کلی بُوشه / قَهرمون داشتمی اما کشتی گیر
اگر مشتی بیبو آخر خورده تیر / هَمه در بدر و سِلاب و اَسیر
نادون گَت بیمی نادون بیمی پیر / چپون لَه لِه زُوئه تا دِل نَتِرکِه
گالش کَلی دائه تا روز بگرده / لیلی جان و کَتولی و امیری
دست به دست دانه تا بِرمِه دَگردِه / بی خود نیِه همه جا چِشمِه دارنِه
زیارت سر جِه او سَر دَر ایارنِه / دئیه روز هرچه بِرمِه بِسُوتِه
چِه شُوهائی مِثل مَر سیو بیه / اَتا سِتاره هم آرزو بیه
نامرد وار کوشته هر جا سُو بیه / کینگِ سوگرِ سو هِم پیدا نَیه
تَسبیح تیم هم اَتا شب نِما نَیه / هِوا دَم داشته اصلا وا نَیِه
طِلا هِی ونگ زوئه روز پیدا نَیه / مَشروطه بِموئه بَیه اِنقلاب
دِشمن فِراری و اِمارت خِراب / وِشنا نون وار و گت بیه سِلاب
اِفتاب در بِموئه بند بِمو شِلاب / دِ روز راحت نکرد دعوا سَر آیته
سَر تقسیم جا نِزاع دَر آیته / عوض کار برار تِفِنگ وَر آیته
آباد نَیه کیمِه ره خُون سَرهایته / دِشمن درجِه بورده رُوجین جِه بِمو
پالونِ دِم بِدا و زین جِه بِمو / شِره رِه دِم بِدا پُوتین جِه بِمو
اَتا جیف کَم بیه خورجین جِه بِمو / برار کُوشی بَد شَره دُوندی فال
پیرون با تِنِه این خار مِثال / اَتا بِنه که مال، شاخ زنَده مالِ
بِنه کَسر و گالش بَد وینده مالِ / چِکل دِنیا نَه سَر دانه نَه سامُون
انسان دِنیا اِمبی میرِ مبی حِیوُن / اَمه کار بدتر از پَریم قِرون
اِما گِج هَستِمی وِ بَیه بَد نُوم / مِرس سی شِلِک الآن گَت بَیه
بِلنِد بَینه کِلفت، اَبر جِه رَد بَیه / آن گت گت آدِمِا دیگر گَرد بَیه
خِشی و ناخِشی همه درد بَینِه / اَتا روز گُوتِنه مِه جان زِنا
چوسی شیه به اسب و خَر وِرزا / الآن دست اِشن اتا قُل هو والله
تا بوردی چش بزنی عمر تِموم / سَر و پوست گِل بِن ماچکِل شُومِه
مَردی زن وَرِنه زنا شی کِنِده / هَندا سال نَیه نُوم تِه گُومِه
چِکل تِه حال خوار و مِه حال نِخاره / تِه ور آفتاب ایِنجِه وارش باره
اُتول سِواری و شَق شَق دَمِتِن / دَست اِش دُشمن و اِزال بیکاره
دِشمن اَتا دِ تا نیِه این دوره / از بَس گَت پیدا نیه این دوره
بُم اَتُم دارنه اِرب اِشِنِه / میست و دِرُش صِوا نَیه این دوره
چِکل هر وقت پلنگ اِنه تِه کَلدوش / قِرنِه کِنده صحرا ره تَرس گرنه دوش
مال و مالدار جِه وَرنِه حِواس و هُوش / مِه شعر بی صِدا بَخون وِ نِه گوش
گَتی نا به قَد و نا قِد و قِرنِه / گَت اون هَسِته که خُورد دَست رِه گِرنِه
اگر ترس بِداهِن گتی ایارنِه / مُوزی دار گَت هَسِته موزی گلی یارنِه
ته گِسفِنک کیجا قَلعه و سَر چِک / گِسِفِند چِرا بَوردن آن چِک تِک
اون دَست وِرینده اُو چِک چِک / اون پُوست کِلا بُورد شاپو بِموُئِه
اُون لَمچوخا بُورده پالتو بِموئِه / چِرم شِره بُورده شِبر و بِموئِه
جان چُپُق بُورده اِشنو بِموئِه / گالش چَپون قِد کمتر بَیه
لله آهنی کتر بَیه / نُوکلِز و لاک هم چُوجِه بَیه
پِلاستیک همه جِه سر تِر بیه / مکتب شُوها گت بیه و با سواد
مِنم، فراوان و دَلیل داد و بیداد / وقتی وَچِه پیِر جِه گیرنِه ایراد
آخوند احمد ره دیگه کی کِنده یاد / آخوند احمد رِه خامبه یاد ها کِنم
فاتحه جِه وِرِه دِلشاد ها کِنم / چِکل وِستِه مِن چَندهِ بَسروئِم
سَر و دِل رِه چَندهِ ناخُن بَکُوئِم / دل دیم رِه چَنِده دندون بَجُوئِم
تِک ره میم هاکِنم و لال بَوئِم / چِکل اون سالها بُورده و دیگه نِنِه
او که پیشی شُونه پِشت نَشُنِه / اگر چِه پیروُن دِل خَلِه وِنه
همه حُسنی بَیِه دِل رِه خِش اِنِه / خَتنه کردن گوسفند کُشون و شِواش
کت بین با کِلوا نُون و دِو آش / زِمستُون گرس شِله و تِرشی آش
دهم روز پِلا بِن گِسفِند لاش / مُحرم بِمو بُو رَخت کِردِنه عَلم
بِرنجی بُوق جِه مِردِم رِه کِرِدِنِه جَم / کِت کِته بینِه صَفِدر عموی جمع
سیو کِتری جِه چائی کِردنِه دَم / هَرکه مِزدیر بیبو دُوش گیته علم
آقا سِلام شیمی تا تَپوک دَم / شاه سلام و آقا سلام گُوتِمِی
سِلام دامی عَلم سَر بیِه خَم / سید اسماعیل حسین حسین خُوندسته
زیارت سر دَستِه اَتی مُوندسِتهِ / فاتحه رِه سَید میرعِماد خُوندسِته
عربی رِه وِ چَنده خوار دونِستِه / پیر مردها تَکیه دِله سِه به چار
یا صحبت کدخِدا یا میرشِکار / اَتی چپق اَتی کشینِه سیگار
میرزا عیسی گپ زوئِه چَندهِ خوارخوار / کِت کِته سینه زوُنِه سَقا نِپار
اُون کِه سینه صدا هِدا بو خوار خوار / جلو دَیه باقی رِه زُوئِه کِنار
خنده رِه قِرد دامی دل نِوه کَتار / قَتلِ شو صبح صادق وا نَوهِ
اَندهِ گوتِمی تا صبح وا بَوهِ / صِواحی نُون و شیر دانِه اِمارِه
بَئِیتِه گلی رِه دوا بَوه / عروسی و عزایی فَرق نَکردِهِ
دِ سه روز تن اگر راحت ها کِرده / حِنا بَندون بیه عاشورایِ شُو
باتی هر روز امه تن کار ها کرده / امروز جمعه فِردا شَنبه نِداشتِه
وَرف وارش یخ و دَمِه نِداشتِه / مالداری با زراعت جان هِشته
اتا شُو اَمه سَر سَرین نِهِشتِه / عروسی روز سِرنا دایرهِ دَمبِک
لوتی گیته دارون چرخ زوئه پشتک / نواب خاله . . . مَجمِه وِنه تِک
شاه وزیر کا جِم وَچون خِردِنِه کِتِک / میوه روش بِموبُو اما گیتِمی پَر
هِی دعوی کِردمی مارهِ سَر و وَر / قِیمت دُونه و میوه بِرابر
مارون دونه دانِه میوه دوش سَر / میوه ره گاز زُومی با فِنی زِک
اَتی پیله اَتی دست و اَتا تِک / بی مار گس . . . چِش پِر اَسری
وچون شِه نیم خِرد رِه دانِه وِنه تِک / چِکل ته دل سَر چند تا ستاره
اسپهبد مَرزبان تِه یادگاره / وِنه حرف سخن دِنیا رِه مَشتِه
بَنوشتِن و بِهِشتِن چنده خواره / آدم یک روز اِنه یک روز هم شُونِه
میان این دِ روز چند تا مِقومِه / مِقوم وِرگ و . . . گِوسفِند گو
مِقوم آدم هم در گپ گوته / اگر گِم بوئهین گِم خِدائی
میون نُوم مگم نینه جِدائی / روات پل خراب از کار دنیا
همیشه زِندوئه شیخ بهائی / جانِ چِکِل تِه زا زِکا جِگردار
شیر نرو پلنگ سون و تفنگ دار / ازین بَد هم ماروُن جِه تِه مَرد بیار
مَرد خوامی مَرد جِه دنیا پایدار / دُمبه چکل طالب تِره یاد اِنه
تِه جان گوش هَندا وِنِه داد اِنه / وِنه زاری بلبل رِه فِریاد اِنه
بَعد طالب کی چِکِل جِه شاد اِنه / اون سَر جِری طالب طالب خوندنه
وشِه دِل طالب یاد موندِنه / شِه سرنِوشت رِه وِنه جُور بَدیئن
خوار خوار هارشی طالب رِه هم مُوندنِه / چِکِل وقتی ته تن کَل بِز لُو شُونِه
تِه پَهن سینه جِه اِشکارگُو شُونِه / بهار اِنه و تِه تَن عطر و بو شُونِه
عسل ماز شَهدسِته از کندو شُونِه / سِلِک تِه دامن دِله خُو شُونِه
چَپون لَلِه زنده و غم فِرو شُونِه / گالش گو دُوشنه شیر اَفتُو شُونِه
گوِ شیر دِله کُولِک بُو شُونِه / گوکِ پِه چو خِزنه بِرمِه خُو شُونِه
مِختباد پیر وُنه چِشِ سُو شُونِه / چَتِر بَزِه عاروس رَخت اُو شُونِه
دوماد تور کِله دُوش چِکِ لُو شُونِه / تِلم خُونِش اِنه ماست جِه دُو شُونِه
مُنتظِر وَچِه خَستِه خُو شُونِه / ابر دل گیرنِه وِنِجِه او شُونِه
کوه رِه وَرف پُوشِنِه صحرا خُوشُونِه / الان هسه بهار پنجی او شونه
مِره یاد بیار وُ مِه شِعر رِه یاد دار / که از من نُوم تِه بَیه وا جار
الآن هسته بهار پنجاه و چار / تِه در قاف و مِن اینِجِه میُون غار
که دشت شیر نَر بَیئه بیکار / اِشکم مِزدی وَچون وِستِه کِمِبه کار
رَفِقُون همه شُون هَستِنِه سِوار / جِواب سِلام رِه نَدنِه خوار خوار.
تایپ: بنت الهدای ایران منش
منبع: اساس
درباره روستا
