آداب و رسوم نوروز در روستاي ايمن آباد و كروكلا در روزگار پيشين
در روستاي ايمن آباد و كروكلا همانند ديگر مناطق كشورمان آداب و مراسم خاصي براي آغاز سال نو شمسي از قديم تا به حال برپا بوده و همچنان اجرا مي شود.
ابتدا فهرست وار عمده ترين رسم ها را از دوران قديم تا به حال يادآور مي شويم، آداب و رسومی که با گذشت زمان و تغییرات زندگی مردم بر اساس زندگی صنعتی و افزایش امکانات و رفاه زندگی دستخوش تغییراتی شده و چه بسا از بین رفته است.
1- تمهيدات و مقدّمات لازم براي نوسازي كلّ فضا و محيط زندگي
2- پوشش بام خانه در صورت لزوم
3- آوردن نمد مال
4- آوردن مسكر( قَلي چي)
5- آوردن خيّاط
6- تهيه گِل سفيد براي گل اندود كردن و سفيد نمودن( گِل گویی هکردن)
7- تهيّه جاروي بلند و نردبان( چقر و چپر)
8- تهيّه وجمع آوري هيزم فراوان
9- جمع آوري تخم مرغ هاي توليد شده
10- سبزه سبز كردن
11- فرستادن هديه به خانه عروس ( سال خَوِر)
12- شستن و گردگيري تمامي لباس ها و رختخواب ها
13- شستن و گردگيري نمد، قالي، گليم و حصير
14- خانه تكاني( گردي)
15- مراسم آخرين چهارشنبه( آش و آتش)
16- روانه شدن نوروز خوان
17- آشتي دادن و رفع كينه و كدورت
18- زيارت اهل قبور و ذكر خير اسيران خاك
19- دل جويي از داغديدگان و درآوردن لباس عزا از تن آنها
20- تهيه پول نو براي دادن عيدي
21- تهيه انواع ادويه( اعم از فلفل، زردچوبه، زعفران، ميخك، زنجبيل و دارچين براي تهيه شيريني خانگي)
22- تهيه ي آرد برنج براي تهيه حلوا و يا شيريني هاي خاص و فرني
23- تهيه دو نوع حلوا( عسلي و كره اي)
24- تهيه بادونه( برنجك)
25- پختن كوماج و بئو دونه
26- تهيه رنگ و مركّب رنگي براي رنگ كردن تخم مرغ ها
28- تدارك شام ويژه شب نوروز
29- آوردن آب زلال از چشمه
30- آويختن بافه علف، بوته سبز و يا شاخه اي سبز به در خانه و گوشه در اتاق
31- چيدن مجمعه
32- آداب مربوط به مارمه يا مادرمه
33- نظافت كامل شخصي تمام افراد خانواده
34- ديد و بازديد و احوال پرسي
35- سيزده بدر
باورهاي مردم روستا
باور مردم براين است كه در آستانه ي بهار وسال نو ورسيدن به نوروز جهت مزيد بركت و نعمت و سلامت و نشاط و شادابي و خشنودي ارواح در گذشتگان كه شاهد و ناظر بر چگونگي حيات و زندگي بازماندگان خود هستند، بايد به نو كردن تمام فضا، محيط و اطراف زندگي از درون و بيرون پرداخت به طوري كه تازگي و طراوت از در و ديوار زندگي هويدا بوده و احساس نو شدن از هر طرف به مشام برسد. این سنت ها،عميق و ريشه دار است كه انگار هاله اي از قداست آن را فرا گرفته است به طوري كه اگر كسي در آستانه ي عيد و بهار و سال نو در پاكسازي و نوكردن و نظافت و پاكيزگي و نو نوار سازي خود وخانه و اسباب و اثاثيه اش كم توّجه باشد، خطاب به او مي گويند:
« اين سال اون سالّ پِنه »؛ يعني، « امسال مراقب سال آينده است » اشاره به اين كه اگر خودت را با آمادگي و آراستگي لازم براي استقبال از سال آينده حاضر نسازي و با ژوليدگي و كدورت و كهنگي وارد سال نو شوي، اين افسردگي و تيرگي در تمام طول سال آينده وجودت را فرا خواهد گرفت به طوري كه نمي تواني از آن رها شوي.
در عبارت ديگر به كسي كه نسبت به نوسازي لازم در قبل از سال نو تنبلي مي كرد مي گفتند: « سال تِرِهْ سر شونه»؛ يعني، وقت و فرصت لازم مي گذرد و سال نو وارد مي شود حال آنكه تو هيچ كاري نكرده اي البته اين خطاب بيشتر به كساني است كه اهتمامي به نظافت شخصي خود ندارند بدين جهت در طول يك ماهي كه از اوّل اسفند تا اوّل فروردين و آغاز سال نو باقي است صرف آماده شدن، نوسازي و پاكيزه سازي و تداركات پيشواز از نوروز مي شود به طوري كه تلاش و تحرّك و تكاپو و رفت و آمد بي سابقه اي در هر سو به چشم مي خورد كه آدم از ديدن آن به وجد و نشاط مي آيد.
چهارشنبه سوري
از مراسم به جامانده در ايران مازندران و روستايمان ايمن آباد وكروكلا، چهارشنبه سوري است كه در آخرين شب چهارشنبه هر سال برگزار مي شود.
صبح روز چهارشنبه آش هفت ترشي، درست مي كنند. آشي كه هفت نوع ترشي مانند آب نارنج، آب ليمو، آب انار، سركه، گوجه سبز، و آب از گيل در آن مي ريزند و بعد از آماده شدن بين همسايه ها پخش مي كنند.
در غروب روز چهارشنبه نيز جوانهاي روستا و حتي بزرگترها در روستا در فضاي باز مناطق مختلف روستا با برپا كردن آتش با آرزوي شادي و خوشي براي خود و خانواده خود از روي آتش مي پرند. آنها مي خوانند:
چهارشنبه سوري كمي،
پارسال دسوري كمي،
امسال دسوري كمي
خريد وسايل سفره عيد و لباس نو
پدر و مادر خانواده براي خريد مايحتاج عيد به بازار شهر مي روند و به خريد وسايل سال نو مي پردازند از لباس بچه ها گرفته تا لباس خودشان و خريد غذاها و مايحتاج پذيرايي از مهمانان و ميوه و شيريني سفره عيد.
لحظه تحويل سال
هنگام تحويل سال افراد خانواده دور سفره هفت سين كه با ظرافت و سليقه خانم خانه چيده شده مي نشينند و در حاليكه پدر خانواده دعاي تحويل مي خواند منتظر سال نو مي شوند. در گذشته كه امكانات ارتباطي مانند راديو و تلويزيون نبود با تيراندازي يا گفتن اذان سال جديد را به همه اعلام مي داشتند.
بعد از اين كه سال نو شد كسي كه به عنوان مادرمه انتخاب شده با مجمعي كه در آن قرآن، آيينه، آب، سبزه و شاخه هاي سبز جوان قرار دارد وارد خانه مي شود چهارگوشه اتاق ها را آب مي پاشد قرآن را كنار سفره هفت سين مي گذارد و شاخه هاي سبز (درخت آلوچه) را به اين نيت كه سال سرسبز و خوش و خرمي براي خانواده باشد، جلوي در اتاق آويزان يا روي طاقچه اتاق مي گذارند.
در اين روز مادر خانه، غذاي عيد، سبزي پلو با مرغ يا گوشت درست مي كند. علاوه بر آن غذايي به عنوان خيرات براي اموات مي پزند و بين مردم پخش مي كنند.
در غروب شب اول سال به اين اعتقاد كه چراغ خانه آنها هميشه روشن و نوراني باشد، در قديم به سر در خانه ها شمع يا شعله آتش آويزان مي كردند و امروزه چراغ هاي لامپ را روشن مي گذاررند.
با همكاري بزرگتر هاي خانواده ، ما را در تكميل اطلاعات اين بخش ياري نماييد.
تهيه و تنظيم: عسكري اميني ايمن آبادي
درباره روستا
