چگونه برنج را در خانه نگهداری کنیم؟
با توجه به اینکه شغل اصلی مردم و اهالی روستای ایمن آباد و کروکلا برنج است اما بارها مشاهده شده است که برنج مصرفی و سفید نگهداری شده در منزل شان، دچار شپشک (ازّی ezzi ) شده است. بعضی از اهالی استفاده از نمک را در برنج، راه اصلی نگهداری آن می دانند تا از شپشک پیشگیری شود. اما همیشه این شیوه جواب نمی دهد.
نگهداری برنج از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و كیسه برنج باید در محل خنك و خشك قرار گیرد، زيرا بهترين شرايط براي رشد و تكثير تخم آفت‌هاي برنج گرما و رطوبت است.
حشره کامل مربوط به آفت برنج (شپشك)، حشره سرخرطومي کوچکي به رنگ قهوه‌اي است. رنگ عمومي بال‌پوش‌ها قهوه‌اي تيره و روي هر بال‌پوش دو لکه بزرگ به رنگ قهوه‌اي روشن ديده مي‌شود. خرطوم نرها نسبت به ماده‌ها ضخيم‌تر و کوتاه‌تر است. خسارت عمده حشره در درجه اول مربوط به لارو است. طول عمر حشره کامل به طور متوسط 4 تا 5 ماه است و تعداد تخم‌هاي گذاشته شده 400 تا 576 عدد مي‌باشد.
بهترين راه براي پيشگيري از حشره زدن برنج و حبوبات و تكثير تخم آفت‌ها درون آنها، نگهداري آنها در دماي مناسب است.
مكان‌هاي خشك و خنك، بهترين محل براي نگهداري و انبار كردن برنج هستند.
روش‌هاي مختلف ديگري نيز در اين زمينه وجود دارد، از جمله اينكه مي‌توان برای جلوگیری از ورود حشرات به داخل كیسه برنج از حبه‌های سیر و نمك استفاده كرد كه تا حد زیادی نیز در كاهش آفات برنج موثر است.
البته از قرصی به نام قرص برنج نيز در كیسه‌های حاوی این محصول استفاده می‌شود كه یك عدد آن قادر است هزاران شته را از بین ببرد، قرص برنج، قرصی با وزن حدود 3 گرم با بوی سیر یا ماهی گندیده است كه دارای جذب خوراكی و استنشاقی بالايي مي‌باشد.
این قرص تركیب خطرناكی از فسفیدها (فسفید روی، كلسیم و بطور شایع‌تر فسفید آلومینیوم) است و جهت جلوگیری از آفت زدگی برنج انبار شده، مصرف می‌شود.
قرص برنج همچنین جهت دفع آفات سایر غلات انبار شده و جلوگیری از كپك‌زدگی خوراك دام، تنباكو و غیره نیز استفاده مي‌شود.
در خانه مي‌توان اين قرص‌ها را كه به قرص‌هاي سير نيز معروفند، براي جلوگيري از مخلوط شدن با برنج، داخل يك قوطي كبريت قرار داد و پس از ايجاد چند سوراخ ريز روي قوطي كبريت، آن را داخل گوني برنج‌ها انداخت.
اين قرص‌هاي سمي به هيچ‌وجه نبايد خرد يا لابه‌لاي برنج شوند، زيرا با خوردن اتفاقي آنها، مشكلاتي ايجاد مي‌شود.
يكي از ساده‌ترين و در عين حال موثرترين راه‌هاي رهايي از شر شپشك برنج، قرار دادن گوني‌هاي آن روي قفسه‌هاي مشبكي است كه حدود 20 تا 25 سانتيمتر از زمين فاصله دارد، بهتر است از چسباندن گوني‌هاي برنج به ديوار هم خودداري كنيد تا جريان هوا به خوبي بين گوني يا كيسه‌هاي برنج برقرار شود.
حداقل فاصله گوني‌هاي برنج با ديوار بايد 5 سانتيمتر باشد تا گردش هوا به آساني انجام شود. يك راه ساده و سنتي ديگر جهت خارج كردن شپشك‌ها، هوادهي و گرماي شديد آفتاب بعدازظهر مي‌باشد كه مي‌تواند حشره‌هاي برنج را فراري دهد، البته براي پيشگيري از خرد شدن برنج، آن را مدت زمان زيادي زير نور مستقيم آفتاب قرار ندهيد. روش ديگر، پاشيدن نمك لابه‌لاي برنج است كه هرچند تأثير زيادي در از بين بردن حشرات ندارد، اما مي‌تواند تا حدي باعث پيشگيري از تكثير آنها شود.
* کیسه یا سطل‌های نگهداری برنج را حتما در جایی عاری از نم، خنک و بویژه خشک انبار کنید تا رطوبت درون دانه‌ها تبخیر شود
* از گذاشتن کیسه‌ها روی هم خودداری کنید.
* بین هر کیسه فاصله‌ای برای عبور هوا بگذارید.
* افزودن مقداری نمک و چند دانه سیر همراه با سرکشی و هوادهی گاه‌به‌گاه، از آفت‌زدگی آن جلوگیری می‌کند.
* به هیچ وجه از قرص‌های شیمیایی استفاده نکنید.
*هر چند وقت یک بار محتوای کیسه یا ظروف را زیر و رو کرده، آن را از لحاظ رخنه و حمله حشرات و آفات بررسی کنید.
*در صورت آفت‌زدگی، پیش از تخم‌گذاری بیشتر آفات و افزایش حشرات، برنج را در هوای آزاد، دور از تابش نور خورشید پهن کرده، با الک کردن برنج از لطمه و خسارت بیشتر جلوگیری کنید.
منبع: برنج
درباره روستا
