110 دو بيتي مازندرانی از نيما يوشيج(1)

علی اسفندیاری مشهور به نیما یوشیج زاده ۲۱آبان ۱۲۷۴ در دهکده یوش از توابع شهرستان نور در استان مازندراندرگذشته ۱۳دی ۱۳۳۸ ه‍.خ در شمیرانشهر تهران شاعر معاصر ایرانی و ملقب به پدر شعر نوی فارسی است. وی بنیانگذار شعر نو فارسی است.

نیما یوشیج با مجموعه تأثیرگذار افسانه، که مانیفست شعر نو فارسی بود، در فضای راکد شعر ایران انقلابی به‌پا کرد. نیما آگاهانه تمام بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. شعر نو عنوانی بود که خودِ نیما بر هنر خویش نهاده‌بود.

تمام جریان‌های اصلی شعر معاصر فارسی وامدار این انقلاب و تحولی هستند که نیما نوآور آن بود. بسیاری از شاعران و منتقدان معاصر، اشعار نیما را نمادین می‌دانند و او را هم‌پایه ی شاعران سمبولیست به نام جهان می‌دانند اما همچنین اشعاری به زبان مازندرانی دارد که با نام روجا چاپ شده‌ است.

110 دوبیتی از دفتر روجای نیما انتخاب کردیم که 50 دوبیتی آنرا در این گفتار تقدیم می کنیم و 60 دوبیتی دیگر را دیگر روز از نظر می گذرانیم.

پِی ئی بَئیتِه روج، نِشونه دینِه روجا کِه رنگ باردنیه، شورِپینِه

دم کِه منِ جِ وِ بِیاد اینِه روجا گِمِه سخن سخنِ زینِه

بَکِتِه سوجَهونِ چش خواربَوِیِه نیما شِه اَسبهِ سَر سُوار بَوِیه

خُو دیمه هادا تَلا ویشار بَوِیِه پِرِسین بوریم روجا ایاربَوِیه

روجا اتّه بَسوتِ خانمونِه اوندم کهِ وشن وِ روجِه نشونِه

ایارنیاراَرهِ مِه دلِ خُونِه شویِ میون مِه راهِه رهنمونِه

بُوردِمِه شهربَدیمِه شیخ وشابِه بَدیمهِ هزار بدکار وُ ناصوابِه

بیمومِه دیه بَدیمِه دیه خرابِه زِخونِه خلق مَسِّه چِشِه اربابِه

مِه یاربِشتِه شِه لینگ مِه شونگِ سَر بُومه لو بوردهِ بیتِه بومِ سرپَر

بوتِه هارِشین سیومَردی رِ می وَر نَتونّه بیه وی می وَر بُومِه سَر

آدم دَرهِ که ونِ دل دَریوئهِ دَریو وی فکرجولی و پَهنوئه

آدم دَرِه کِه اتّا خُرده جُوئه بَلوبه دَسّ بِفکرِشِه بَلوئه

آدم دَرِه کِه وی سَحرِ پینِه شویِ دِله یِ رَه گذرِ پینِه

آدم دَرِه کِه وی شِه درِپینه اتّا کهسار وُ اتّا خَرِ پینِه

مازرِونِ دیوه اما گَتِه نُوم هَسِّه رستم بِحیله دیوه دَسِّه دَوِسِّه

دیوهِ خوندون آفتاب پَرَسِّه زَرتش به کینه بد بِوی دَوَسِّه

اسپید دِو گنی کی وِ تی جَد وِ پارین دَکاشت فِک گنی وِ قَد وِ

هزار وِیِ اتّا نَوِ نا سَد وِ وی زَرتشِ گَپ و بَئوتِ سَد وِ

دیوِهِ سخَن می جا نَپرس درازِهِ هرچی بوَام می سخَن آغازِهِ

اَنّی گُمِهِ کهِ تو گنی هَرازِهِ اَنّی خُومِّهِ کهِ پندارنی اَوازِهِ

کا وی وَرکا گسَن نَوُونِه نَساتِ خِنه وی کهَن نَوُونِه

کُتی کهِ کوه نَوی بَن نَوُونِه لال وغول مَردی خوش سخَن نَوُونِه

زنگی وَچه شِ چِشِ تُو نَدِه تو بِنِه روز تَش اما رِهِ خُونَدِه تو

خیال منی رِهِ راهرو نَدِه تو نایش میرمِهِ من اَندُ نَدِه تو

خنه رِهِ تَش هادامِهِ شِ دَسِّهِ جا مَرتِمِه هادامِه اِتی تماشا

کلینِهِ سَرهِ اسّا در کمِّهِ کا شَمِّهِ شِهِ دَنّنِ کارمِ هَسِّکا

مَردی بیمو شِهِ فانوسِ بَکوُشتهِ چُو بَیتِه تَش وُ کُلینِ بَروُشتِه

می یارشِهِ چَمِلی تِلِمِهِ بَئوشتِهِ می دل می خیال بیمو بَهوُشتِهِ

سیوهارِشووی دسِّ چَنگِلی وی اَتّا میس دَپاتِهِ تَل هَلی

زَنِّ مِرِ شِهِ دَرشونِهِ کَنگِلی تَل هَلی خورمِهِ زَمِّهِ وَلوِلی

کرکوی کهِ اینِهِ بال کَشنِهِ اُویِهِ سَر نَمونِّهِ وی مِهِ دِله شَنِّ پَر

جمنّ شی خُوتِهِ اِتی برابر کهِ گنی بُوردِهِ نسّاءِ تُنِ وَر

بَدیمِهِ سَرجوروُسَرجِرِعالم وی کَم ویهِ ویشهِ تروی ویشهِ وی کم

دَنی وُ زِندِگونیِ اَتّا دَمهِ آغاز وِنی شادی وُ آخرغمهِ

می پیر کووای بَوینی مِهِ روزگارِهِ پَئیز مونا بَکَتهِ پیِ وِهارِهِ

دلیرِ شیر شالِ وَر دِچارِهِ می پیر کووای کهِ بشنُوئی مار مار

تَلی بیمو تی بُوم وُ در بَایتِ تی گوگ وُ گو رِ جانور بَایتِ

کَلاج شِنِ کلی رِ سَر بَایتِ جَهونِ تَش خشک وُ تَرِ بَایتِ

ارزا دَکاشتِمِ شِ تیمِ جارِ وهار هاکِردمِ دارِ اَجا رِ

تیم جارِ وَر نَدیمِ هیچ بارِ دارِ پَره بَخُوشتِ جُونِکا رِ

گِلَم گِلَم می نازِنین جُونِکا کلاج کلاج می گِسَن وَرکا
دِنی می تَپ، وِنِ میون می لِتکا ری ری کِمّه دَر کِمّه من تَپ کا

22
زاکون زاکون اَمی گوگِ بیارین بَئو بیمُو پیرار بَئو و پارین
دِهاج بَوِردِه اِسا وِی خواینِ بالین چَپر نُوشین هاپا وین وِرِ دارین

23
شُویه میوُن دَنّوُن شُورنِ سِتاره لِتکا گیرنِه دَریویِ کِنار کِنارِه
اَتّا دَره جُمِه رِ کِنّه پاره اَتّا دَره وِنَر دُوجِنّه دُوبارِه

سیُو مِه بیمُو می بُوم وُ دَرِ بَایتِ بَئیتِه دریوُیِ اُو می راه گِذَرِ بَایتِ بَئیتِه
می دِل مِنِ بِشتِه شَ پَر بَایت بَئیتِه شِ دَرد داستُونِ سَر بَایتِ بَئیته

بَخُوردِه اُو بَایتِ وا بیاردِه خُجیرِ کیجا هارِش چی ها بیاردِه
گِتی اَمی کیجا صَفا بیاردِه صَفا نکرد اَمِرِ جفا بیاردِه

26
دینِه مَردی بَکاشتِه تیمِ جارَک اُو هادا داشتِ وِرِ چی خوارَک
وِشکِتِ گِل نَخُوردِه وِی انارَک بَکِّنی دیم هادا وُنِ مارَک

27
شُو بُو نَشو غَم بُو دَواش مِنِ وَر پیت کَله جان بِرُو مِ وَر بَئیر پَر
نی زَن بَخون طبری نیمای وِسَه ر بَوریتِ یار دَرنّی مِه جگر

28
بی پَر و بال چی مِرغِ زارِ زارمِه چَنگِل زَمِّه دودوک کَشمو چی کارمِه
مِنِ دَکاشتِ خان وَرنِ شَ نارمِه اَنّی مِن کارمِ هارِش چی بی عارمِه

29
کیجا نِشتِه کو هارِشِم وُنِ دیمِه وُرِ نِایشِم گِنه چَنّی لَئیمِه
شُومِ بُورَم گِنه مِ دِل دو نیمِه اِیمِ پِی ای کِنّه گِنِه مِن نیمِه

30
ریکا گِنه کیجایِ چِش چی مَسِّه کیجا گِنه ریکا چی خارِک هَسِّه
ایشنِ خواینِ وِ دَس قفل دَبَسِّه دارنِ شِه دِلُ نارنِ گِنی دَسِّه

31
بَلِ میوُن بَلیج کیجا رِ هارِش هَلی نَچی لینگ و شَلوارِ هارِش
خَنِّه کِنّه وِنِ وِهارِ هارِش پِی ای گیرنِه وِنِ ادا رِ هارِش

کیجا کیجا تِه مَسِّه چِشِ دا مِن هر جا بُوری اِیمِه به تِه کَفا مِن

چی وُونِه بَوینِم اَتّا صَفا کِنّه چی وُونِه هاکِنِم اَتّا وَفا مِن

33
بافِت ویمه بَدیمِه شانه دَشتِ مِه یار کیمِه وَر شَمالِه وَشتِ
وِ چِش چِش مِه دِمّال دَوِه گَشتِ کوه و دمن بهشتِ سرگِذشتِ

34
اَلُو مِجِش جِریک بَزوُ دَر بُوردِه اِتی اَتّا چَمِلی کُوتَر بُوردِه
وِی گُتِ مِرِ مِن گُتِمِه وِرِ بُوردِه بُوردِمِه هارِشِم مِه عِمر یَکسَر بُوردِه

35
یاروُن مِه یار مِه یار وُ یار نَووُنِه سُومایِ دِلِه مِه نُو هِدار نَوُونِه
نیما شِه چَر کار سُوار نَوُونِه هَر چی وُونِه وِ کار خوار نَوُونِه

36
مِه باغِ سی اُو دارنِ اُو نَخوایمِه شَ مُونک دارمِه مُونک شُو نَخوایمِه
گُتی بِ تَشَر اِسّامُو دو نَخوایمِه ویشارمِه مِن بِرُو کِه خُو نَخوایمِه

37
مِن خال شُومِه تیرِنگ مِه خالِ گیرنِه غَلا هاکِردِمِه یار سوآلِ گیرنِه
نیشتِ مِنِه ایشنِه مِه فالِ گیرنِه مِه غم هَسُّه مِه عِمر وُ سالِه گیرنه

38
جُوونی دَر شُونِه مِنِه وِهار کو مِنِه چِش کِه اَسری شَنِّ لالِه زار کو
گُواِن بیمونِن گُوگِ زااُون گُودار کو کِلِم بُوشا مِه اَسپه بیمو سُوار کو

39
تاریکِ شُو دِهاجِ سَر جِمِسِّ وَنگ هادامِه اَتّا کُوتَر جِمِسِّ
بال بَزُومِه وِ بال وُ پَر جِمِسِّ هیچ چی نَوِ مِ دِل مِ وَر جِمِسِّ

40
کیجا بُوردِه بُوشااُ شِنِه لارِ دیار بَدیمِه وُنِه چَک وُ پا رِ
بُوتِه کی نِینِ بُوتِمِه وِرِ تِه مارِ کَشِه خواینِه بَزِنِه شِه کیجا رِ

41
بیاویمِه شِه دال بَزِه پاوِزارِ رنگ باردنیمِه شِه پیت وُ پا رِ

جانون نیمو نَدیمِه شِه دلدارِ کُور مِه دییَر شِه خوار هاکِرد قَبا رِ

42
بَوری لینگ وی پاوِزار نارنِه باغ کِو بَسُوتِه هَلی دار نارنِه
خرابِ تیمجار پاکار نارنِه خُوموش نَوُونِه یار کِو یار نارنِه

43
وَلِ باری شُونِه تا نُو کینِه کَج سیف کِو بَچی بَوِیِه دَچی وُ رَج
نادُون چی اَهلِ مازِرون چی ساوِج چی کَلاگر چی بَسود وُونِه چی آش پَج

44
لیازِ سَر بَدیمِه اَتّا گِلِ زَرین وِلَشت قَرمِز وِنِه کاکِلِ
مو دَرِ مَه می یاد بیمُو شِ بِلِ سُومایِ میوُن بَایتِ شِه دِلِ

45
کیجا تِه خوارَک گِردِ رویِ دا مِن تِنِ نیشوُنِیِه تیرِ بلا مِن
دولَت تِنی تِه دَر سَرِ گدا مِن مِه سر بِشکِن نَشکِن شِه عَهدِ با مِن

46
کُلِینِ بِن جاب هادامِه شِه تَشِ کیمِه یِ وَر شِه بی نَزِه کُلَشِ
کیجا بیمُو مِشت هاکردِه شِ کَشِ وِ مار بیمُو بَوِردِه مِنِ تَشِ

47
گِلبِن چِشمِه ی اُو یاروُن چی خوارِه گِلبِن چِشمِه شُونی ویننی گِلزارِه
گِل اُو گیرنِه اُو شَنِّ شِه کَلا رِ مِن اُو خُورمِه چِشِ بِن ایشمِه گِلنارِ

48
وُشا این سُو کِو وی گُتی بَکُوشتِ سیو دَریُو جانِوَرِ بَهُوشتِ
داروُن اَپِر شِیر وُ اَپِر بَخُوشتِ شیطوُن بیمُو تَشِ سَرِ بَروُشتِ

49
دالَن دالَن کُو وِای دالَن مِ هَمدَم گُنِ اَجَل بیمُو بَایتِ مِه دَم
گُمِ اَجَل بیاردِه مِرِ مُوتَم دالَن دالَن کُو وِای دالَن مِ هَمدَم

50
اَغُوزِ گِر سَر نِشکِنِّ شِه تُو رِ بَسوسِّ جِد نَوِرنِ وِی وَرزوُ رِ
اوسُوس چَر خُورنی اِشناسِمِ شَه تُو رِ مِن تُو ویمُّه تُو وینِّ دِریُو رِ

منبع:وبسایت نیما یوشیج

ارسال نظر

وبسايت روستا مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است و از انتشار نظراتی که حاوی توهین یا بی‌احترامی به اشخاص حقيقي يا حقوقي و موارد مغایر با قوانین كشور باشد معذور است.