واژه هاي شيرين مازندراني(ابزار كار خانه)
امروزه به نظر مي رسد نه تنها در شهرها بلكه در روستاها نيز از جمله ايمن آباد و كروكلا، والدين با فرزندانشان به زبان فارسي سخن مي گويند و چندان تمايلي به زبان بومي خود ندارند. در مراسم آئيني و سنتي روستاها، مثل مراسم ختم، جشن نيمه شعبان و حتي جلساتي كه به نوعي جمعيت زيادي را در خود داشته باشد به فارسي مجلس اداره مي شود.
به نظر مي رسد بزرگان و پا به سن گذاشته ها نيز آنگونه كه بايسته نه تنها از واژه هاي مازندراني در سخنان خود بهره اي نمي برند بلكه معني بعضي واژه ها را نيز فراموش كرده و يا نمي دانند.
در سلسله بخش هاي معرفي واژه هاي مازندراني بر آن شديم تا اصطلاحات، گویش و کلمات مختلف در زبان شیرین مازندرانی را به همراه تلفظ انگلیسی و برگردان فارسی، به صورت دسته بندي شده و تصويري، تقديم اهالي روستاي ايمن آباد و كروكلا و علاقه مندان نمائيم.
از جمله:
حيوانات، پرندگان، حشرات، ابزار كار، وسايل آشپزخانه، لباس و پوشاك، سبزيجات، گل ها، حالات انسان، اعضاي بدن انسان، زمان، مكان و ...
در هفته هاي پيشين موارد زير تهيه و تقديم اهالي شد:
ابزار كار خانـه
درزن : darzen : سوزن
تـا : Ta : نـخ
تا گنه: Tagenneh : كلاف كاموا
نوتكّه : Notekkeh : قرقره
ميركا : Mireka : دانه تسبيح
قزن قفلي يا سينجاق : Ghazen Ghefli , Sinjagh : سنجاق
سنخ: Sennekh : صندوق
مقراض یا ناخچین : meghraz, nakhchin : قیچی
میرکا : mirka : دانه تسبیح
كاتي : Kati : نردبان چوبي
افتو : Afto : آفتابه مسي
جري : Jeri : آفتابه پلاستيكي
خرسك : Khersak : گليم
كوب : Kob : فرش حصيري
گهره : Gahreh : گهواره
سازه : sazeh : جارو
گلیما سازه : galima sazeh : نوعی جارو ساخته شده با گیاه محلی
قلف و كلي : Ghelf o keli : قفل و كليد
تش قتي : Tash Gheti : كبريت
تش : Tash : آتش
هيمه : Himeh : هيزم
دزنون : Deznoon : سه پايه
كله : Kaleh : اجاق
ماشه : Masheh : انبر
چراغ سوتکه: cheragh sotkeh: وسیله قدیمی برای روشنایی منزل
فنر : fener : فانوس
لمپا : lampa : چراغ گرد سو
قلیون : ghalyon : قلیان
پشتم : Pashtom : پشه بند
در تكميل ساير واژه ها، ياري مان نماييد.
ساير اصطلاحات، هفته هاي آينده درج مي شود.
تهيه و تنظيم: عسكري اميني ايمن آبادي
منبع: تابناك و طبرستان آنلاين
ارسال نظر
نظرات
ته خسه تن بلارم
گالدوج(گالوج) يا تبنه:جوالدوز/
گرك:آويزي كه درآن خوراك نهند/
لوه گرك:زيرديگي/
پيلكا:ظرف سفالي/
ترازي:ترازو/
كيله:وسيله اي براي پيمانه برنج/
پرزو:پارچه صافي آشپزخانه/
گزليك:چاقوي كوچك/
دشون يادشوم (دوشن):خم بزرگ براي كره گيري داراي دو يا چهاردسته/
....بيشتر كلمات فوق و واژه هايي كه ازقبل درج گرديده است گونه روستايي و محاوره اي اين لغات مي باشد لطفآ مقالات تحقيقاتي درباره گويش مازندراني هم منتشر گردد.....
شمه خنابدون(خانه ات آباد-متشكر و ممنون)
جاملیک: JAMMELIK کاسه فلزی کوچک
متکا: METKA بالشتی به شکل استوانه
زَمِّر: ZAMMER وسیله ای بشکل براي کار نیروهای امداد رسان . ولی با این وسیله در قدیم، گِل باغچه را با آن حمل می کردند. ضرب المثلی نیز در رابطه با این وسیله وجود دارد. به فردی که ادعای خستگی فراوان دارد میگویند، مگر دیی زَمِّر کَشی؟ یعنی مگر داشتی با (زَمِّر) کار میکردی؟
گِنِّکا: GENNEKA به هر وسیله گرد و توپ مانند می گفتند.
وازیک: VAZZIK شن و ماسه
بِشتی: BESHTI ته دیگ
خیلی جالب و خواندنی ست مطالبتون
براتون آرزوی توفیق روز افزون دارم