واژه هاي شيرين مازندراني(ابـزار كار)
امروزه به نظر مي رسد نه تنها در شهرها بلكه در روستاها نيز از جمله ايمن آباد و كروكلا، والدين با فرزندانشان به زبان فارسي سخن مي گويند و چندان تمايلي به زبان بومي خود ندارند. در مراسم آئيني و سنتي روستاها، مثل مراسم ختم، جشن نيمه شعبان و حتي جلساتي كه به نوعي جمعيت زيادي را در خود داشته باشد به فارسي مجلس اداره مي شود.
به نظر مي رسد بزرگان و پا به سن گذاشته ها نيز آنگونه كه بايسته نه تنها از واژه هاي مازندراني در سخنان خود بهره اي نمي برند بلكه معني بعضي واژه ها را نيز فراموش كرده و يا نمي دانند.
در سلسله بخش هاي معرفي واژه هاي مازندراني بر آن شديم تا اصطلاحات، گویش و کلمات مختلف در زبان شیرین مازندرانی را به همراه تلفظ انگلیسی و برگردان فارسی، به صورت دسته بندي شده و تصويري، تقديم اهالي روستاي ايمن آباد و كروكلا و علاقه مندان نمائيم.
از جمله:
حيوانات، پرندگان، حشرات، ابزار كار، وسايل آشپزخانه، لباس و پوشاك، سبزيجات، گل ها، حالات انسان، اعضاي بدن انسان، زمان، مكان و ...
در هفته هاي پيشين موارد زير تهيه و تقديم اهالي شد:
فکا : feka : وسیله ای برای وجين باغچه ها و پنبه زارها(خشكه جاري)
چنگك : chengek : وسیله ای برای نرم کردن خاک برای زراعت
داز: daz : وسیله ای برای بریدن شاخه های نازك و کوچک درخت
تور : tor : تبر
تاشه : tasheh : تیشه
دره : dareh : داس یا وسیله ای برای دروي محصول برنج، گندم و ...
افن دره : efen dareh : داس دسته بلند
ازال : ezal : خيش _ گاو آهن
چرخ چينگال : chahrkh chingal :چرخ فلزي پره اي بزرگ كه بجاي چرخ لاستيكي تيلر كشاورزي بسته مي شود تا هنگام شخم و شيار شاليزارهاي باتلاقي، تيلر كشاورزي در آن فرو نرود.
كلنگ : keleng : كُلنگ
گرواز : gervaz : نوعی بیل ضخيم برای كندن زمين هاي سفت
بلو : balo : كج بيل نوك تيز مثلثي
تپه كش : tapeh kash : كج بيل مستطيل پهن براي جابجايي گِل در شاليزار
لت کش : latkash : وسیله ای برای جابجا کردن گِل و خاک
تيم خر : time Khar : صندلي چوبي براي نشستن در خزانه برنج (تيم جار)
کرفا: kerfa : وسیله ماهی گیری
قرماق: ghermagh : قلاب ماهي گيري
فیهه : fiheh : وسیله برای جابجايي شالي و برنج، گندم و ... (نوعي بيل چوبي)
گالدوج : galdoj : سوزن بزرگ و زخيم برای دوختن کیسه هاي شالي و برنج
تبنه : tabeneh : جوالدوز
کیله : kileh : وسیله برای پیمانه برنج یا گندم
تش كش : tash kash : وسیله اي براي جابجايي زغال گُر گرفته و خاكستر
کلماغ : kalmagh : چوب دستي
ترازي : terazi : ترازو
خلنگ : khelang : چوب چنگك دار
كِش تفنگ : kesh tefang : سنگ انداز
رزين : rezin : تيركمان
نال : nal : نعل اسب
در تكميل ساير واژه ها، ياري مان نماييد.
ساير اصطلاحات، هفته هاي آينده درج مي شود.
تهيه و تنظيم: عسكري اميني ايمن آبادي _ میر حمزه طاهری هریکنده ای
منبع: تابناك و طبرستان آنلاين