واژه هاي شيرين مازندراني(ابـزار كار)

امروزه به نظر مي رسد نه تنها در شهرها بلكه در روستاها نيز از جمله ايمن آباد و كروكلا، والدين با فرزندانشان به زبان فارسي سخن مي گويند و چندان تمايلي به زبان بومي خود ندارند. در مراسم آئيني و سنتي روستاها، مثل مراسم ختم، جشن نيمه شعبان و حتي جلساتي كه به نوعي جمعيت زيادي را در خود داشته باشد به فارسي مجلس اداره مي شود.

به نظر مي رسد بزرگان و پا به سن گذاشته ها نيز آنگونه كه بايسته نه تنها از واژه هاي مازندراني در سخنان خود بهره اي نمي برند بلكه معني بعضي واژه ها را نيز فراموش كرده و يا نمي دانند.

در  سلسله بخش هاي معرفي واژه هاي مازندراني بر آن شديم تا اصطلاحات، گویش و کلمات مختلف در زبان شیرین مازندرانی را به همراه تلفظ انگلیسی و برگردان فارسی، به صورت دسته بندي شده و تصويري، تقديم اهالي روستاي ايمن آباد و كروكلا و علاقه مندان نمائيم.

از جمله:

حيوانات، پرندگان، حشرات، ابزار كار، وسايل آشپزخانه، لباس و پوشاك، سبزيجات، گل ها، حالات انسان، اعضاي بدن انسان، زمان، مكان و ...

در هفته هاي پيشين موارد زير تهيه و تقديم اهالي شد:

گـــاو

حيوانـات

پرندگــان

فکا : feka : وسیله ای برای وجين باغچه ها و پنبه زارها(خشكه جاري)

چنگك : chengek : وسیله ای برای نرم کردن خاک برای زراعت

داز: daz :  وسیله ای برای بریدن شاخه های نازك و کوچک درخت

تور : tor : تبر

تاشه : tasheh : تیشه

دره : dareh : داس یا وسیله ای برای دروي محصول برنج، گندم و ...

افن دره : efen dareh : داس دسته بلند

ازال : ezal : خيش _ گاو آهن

چرخ چينگال : chahrkh chingal :چرخ فلزي پره اي بزرگ كه بجاي چرخ لاستيكي تيلر كشاورزي بسته مي شود تا هنگام شخم و شيار شاليزارهاي باتلاقي، تيلر كشاورزي در آن فرو نرود.

كلنگ : keleng : كُلنگ

گرواز : gervaz : نوعی بیل ضخيم برای كندن زمين هاي سفت

بلو : balo : كج بيل نوك تيز مثلثي

تپه كش : tapeh kash : كج بيل مستطيل پهن براي جابجايي گِل در شاليزار

لت کش : latkash : وسیله ای برای جابجا کردن گِل و خاک

تيم خر : time Khar : صندلي چوبي براي نشستن در خزانه برنج (تيم جار)

کرفا: kerfa : وسیله ماهی گیری

قرماق: ghermagh :    قلاب ماهي گيري

فیهه : fiheh : وسیله برای جابجايي شالي و برنج، گندم و ... (نوعي بيل چوبي)

گالدوج : galdoj : سوزن بزرگ و زخيم برای دوختن کیسه هاي شالي و برنج

تبنه : tabeneh :  جوالدوز

کیله : kileh : وسیله برای پیمانه برنج یا گندم

تش كش : tash kash : وسیله اي براي جابجايي زغال گُر گرفته و خاكستر

کلماغ : kalmagh : چوب دستي

ترازي : terazi : ترازو

خلنگ : khelang : چوب چنگك دار

كِش تفنگ : kesh tefang : سنگ انداز

رزين : rezin : تيركمان

نال : nal : نعل اسب

 در تكميل ساير واژه ها، ياري مان نماييد.

ساير اصطلاحات، هفته هاي آينده درج مي شود.

تهيه و تنظيم: عسكري اميني ايمن آبادي _ میر حمزه طاهری هریکنده ای

            منبع: تابناك و طبرستان آنلاين