*اطلاعات موجود در سایت بیشتر بصورت میدانی جمع آوری شده است و احتمال اشتباه وجود دارد . ما را در رفع اشتباهات و تکمیل اطلاعات، یاری نمایید . منتظر ارسال مقالات، مطالب و دست نوشته های شما اهالی روستا، درباره موضوعات مختلف هستیم*

پيشينه و وظايف آموزش و پرورش استثنایی

 

 همچنان در هفته معلم به سر مي بريم و همه جا صحبت از معلم است اما نه معلمين دلسوز و بسيار عاشق و پرتلاشي كه در مدارس استثنايي شهرمان، استانمان و كشورمان تلاش مي كنند.

 

براي همه سال هايي كه روز  و هفته معلم را پشت سر مي گذاريم، به نظر مي رسد آنان به نوعي فراموش شدگان اين روز و اين هفته اند!!

 

ضمن درود و سلام به همه معلماني كه در مدارس استثنايي كشورمان فعاليت مي كنند، مروري مي كنيم بر ريشه و پيشينه آموزش و پرورش استثنايي ايران و جهان.

 

 

ریشه‌های تاریخی آموزش و پرورش استثنایی را به گونه‌ای که امروز مطرح است، می‌توان اوایل سال‌های 1800 میلادی در میان تلاش‌های تنی چند از پزشکان محقِّق یافت.

 

از ایتارد، پزشک اندیشمند فرانسوی که پزشکی حاذق و صاحب‌نظر در بیماری‌های گوش و تعلیم و تربیت کودکان ناشنوا بود می‌توان به عنوان یکی از پیشگامان آموزش و پرورش استثنایی نام برد.

 

از جمله معروف‌ترین کارهای ایتارد، تلاش وی در تربیت ویکتور، کودک 10 ساله‌ای است که در یکی از جنگل‌های فرانسه پیدا شد. وی با زندگی اجتماعی آشنایی نداشت و آثاری از رشد زبان در او مشهود نبود.

 

ادوارد سگن، شاگرد ایتارد  که سال 1848 به آمریکا مهاجرت کرد از اولین کسانی است که با روش ابداعی خود سعی در تعلیم و تربیت کودکان عقب‌مانده ذهنی داشت. در کنار تلاش‌های ایتارد و سگن، زحمات چشمگیر خانم ماریا مونته سوری قابل توجه است.

 

وی تحت‌تاثیر عمیق فعالیت‌ها و روش‌های سگن، به عنوان مربی کودکان عقب‌مانده ذهنی و حامی‌ آموزش و پرورش پیش‌دبستانی برای همه کودکان شهرت یافت. به دنبال کوشش‌های قابل ملاحظه ایتارد، سگن و مونته سوری، این پیشگامان نهضت تعلیم و تربیت استثنایی، شاهد تلاش‌های گسترده دیگر محققان و متخصصان در کشوهای مختلف جهان و تاسیس مراکز، مدارس و کلاس‌های ویژه برای کودکان استثنایی هستیم، به گونه‌ای که امروز همه کشورهای جهان به آموزش و پرورش استثنایی به عنوان یک ضرورت فرهنگی و اجتماعی می‌نگرند و بخش قابل توجهی از امکانات آموزش و پرورش عمومی آنها به کودکان و دانش‌آموزان استثنایی اختصاص می‌یابد.

 

در هر حال اگر بر این باور باشیم که ستون‌های تمدن هر جامعه بر نظام آموزش و ساختار آموزش و پرورش آن استوار است، بدون تردید سلامت، جامعیت و کارآمدی نظام آموزش و پرورش آن جامعه نیز در گروی وسعت، گستردگی، تنوع و کیفیت برنامه‌های جامع آموزش استثنایی و درصد کودکان و دانش‌آموزانی است که به عنوان استثنایی یا دارای نیاز ویژه مورد تشخیص و شناسایی واقع شده و خدمات آموزشی موثری در مدارس عادی یا کلاس‌های خاص به ایشان ارائه می‌شود.

 

 

 

 

در جامعه ما، تاریخچه برنامه آموزش و پرورش استثنایی به دهه اول قرن چهاردهم شمسی مربوط می‌شود. در این دوران، اولین مدرسه ناشنوایان در تهران توسط مرحوم جبار باغچه‌بان و نخستین مدرسه ویژه نابینایان در تبریز به وسیله یک کشیش آلمانی به نام کریستفل تاسیس و به دنبال آن در چند شهر دیگر مدارس مشابهی از سوی افراد خیر و آگاه بنیاد نهاده شد.

 

در این مورد می‌توان از تاسیس مدرسه شبانه‌روزی نابینایان در تهران در سال 1328 و چندین مدرسه استثنایی دیگر همچون ابابصیر، خزائلی و غیره نام برد. در سال 1347 دفتری به نام دفتر آموزش کودکان و دانش‌آموزان استثنایی در وزارت آموزش و پرورش ایجاد شد.

در واقع مسوولیت این دفتر، شناخت و جایگزینی مطلوب و آموزش و پرورش کلیه کودکانی است که به علت تفاوت‌های قابل ملاحظه ذهنی، جسمی و عاطفی قادر به استفاده ازبرنامه‌های عادی آموزش و پرورش نیستند.

 

در پی آغاز فعالیت این دفتر، مراکز و مدارس متعددی در نقاط مختلف کشور برای تعلیم و تربیت کودکان استثنایی شروع به کار کردند.

 

 مطابق گزارش‌های رسمی وزارت آموزش و پرورش، 10 سال پس از تاسیس این دفتر، یعنی در سال 1357 حدود 8000 دانش‌آموز استثنایی تحت پوشش دفتر مزبور مشغول تحصیل بودند.

 

با توجه به پیشرفت‌های روزافزون فناوری آموزشی، بالا رفتن آگاهی اغلب اولیای کودکان استثنایی و ایجاد نگرش مثبت در آنان برای تعلیم و تربیت فرزندان خود، تاثیر قابل توجه مدارس استثنایی در تعلیم و تربیت کودکان استثنایی، بویژه ورود تنی چند از دانش‌آموزان نابینا و ناشنوا به موسسات آموزش عالی، همچنین تلاش روزافزون و متعهدانه دلسوزان کودکان استثنایی در پرتوی انقلاب اسلامی و با تصویب مجلس شورای اسلامی، سازمان آموزش و پرورش استثنایی با هدف‌های جامع و فراگیر در سال 1370 تاسیس شد و کار خود را آغاز کرد.

 

با تاسیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، تحول چشمگیری در شناسایی هرچه سریع‌تر و آموزش و توانبخشی کودکان و نوجوانان استثنایی در سطح کشور به وجود آمد و امید می‌رود این سازمان بتواند دست‌کم مطابق وظایف و مسوولیت‌هایی که مجلس محترم برای آنان پیش‌بینی کرده است، توفیقات چشمگیری داشته باشد.

 

 

 

 

نگاهی به تحولات آموزش و پرورش استثنایی در ایران

 

سال 1299: آغاز آموزش نابینایان در تبریز با تاسیس آموزشگاه کریستوفل

 

سال 1303: آغاز آموزش ناشنوایان در تبریز توسط جبار باغچه بان و شروع کار تحقیقی و آزمایشی با ناشنوایان توسط ذبیح بهروز

 

سال 1339: تاسیس نخستین مرکز آموزشی کودکان کم توان ذهنی در تبریز

 

سال 1344: آغاز شیوه تکلم در آموزش ناشنوایان توسط محمود پاکزاد

 

سال 1347: شروع به کار آموزش کودکان معلول جسمی-حرکتی با 13 دانش آموز در تهران و تاسیس دفتر آموزش کودکان استثنایی

 

1355: راه اندازی نخستین کلاس خاص دانش آموزان ناسازگار با 7 دانش آموز در تهران

 

1364: شناسایی و پذیرش 75 کودک چند معلولیتی در مجموعه ناشنوایان باغچه بان در تهران

 

سال 1370: تاسیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی

 

سال 1371: راه اندازی گروه آموزشی دانش آموزان با اختلالات یادگیری و تاسیس ادارات آموزش و پرورش استثنایی استان ها

 

سال 1375: تصویب اجرای طرح سنجش کودکان بدو ورود به دبستان توسط سازمان برای شناسایی کودکان استثنایی

 

سال 1386: آغاز اجرای آزمایشی طرح آموزش فر اگیر در 7 استان

 

سال 1390: اجرای قطعی آئین نامه آموزش و پرورش تلفیقی-فراگیر کودکان و دانش آموزان استثنایی

 


 

وظایف اساسی سازمان آموزش و پرورش استثنايي

 

1 ـ تهیه مجموعه‌ای از مقیاس‌ها و معیارهای سنجش توانایی‌ها و استعدادهای کودکان و دانش‌آموزان استثنایی


 2 ـ اجرای طرح‌های شناسایی و گزینش کودکان و دانش‌آموزان استثنایی

 


3 ـ تهیه و تنظیم برنامه‌های مربوط به آموزش و پرورش ویژه برای گروه‌های مختلف کودکان و دانش‌آموزان استثنایی

 

4 ـ تهیه و تنظیم طرح‌های توسعة کمی و کیفی آموزش و پرورش کودکان و دانش‌آموزان استثنایی

 

5 ـ تهیه کتب درسی و برنامة آموزشی و درسی خاص متناسب با توانایی‌های ذهنی و جسمی گروه‌های مختلف کودکان و دانش‌آموزان استثنایی

 

 

 

6 ـ تهیه و اجرای طرح‌های پژوهشی در زمینة آموزش و پرورش گروه‌های مختلف کودکان و دانش‌آموزان استثنایی

 

7 ـ برقراری ارتباط مداوم با مؤسسه‌های داخلی و سازمان‌های بین‌المللی مرتبط به منظور کسب تازه‌ترین اطلاعات مربوط به آموزش گروه‌های مختلف کودکان و دانش‌آموزان استثنایی و بهره‌برداری از آخرین پژوهش‌های علمی جهان در تهیة برنامه‌های آموزشی و پرورشی

 

8 ـ برنامه‌ریزی‌های لازم در جهت آموزش حرفه‌ای دانش‌آموزان استثنایی متناسب با توانایی‌های ذهنی و جسمی آنان و تأمین وسایل فنی، حرفه‌ای و توان‌بخشی لازم برای مراکز آموزشی از طریق واحد‌های زیربط به منظور اشتغال

 

9 ـ تأمین و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز سازمان و تنظیم و اجرای برنامه‌های لازم برای آموزش ضمن خدمت نیروی انسانی شاغل در سازمان و مراکز وابسته به آن با همکاری و هماهنگی معاونت وزارت آموزش و پرورش در امور تأمین و تربیت نیروی انسانی

 

10ـ ارزشیابی کار معلمان و مربیان کودکان و دانش‌آموزان استثنایی و همچنین مسوولان مراکز و آموزشگاه‌ها و آموزش و راهنمایی آنان در جهت حل مشکلات و مسایل مربوط به آموزش و پرورش استثنایی

 

11ـ ایجاد امکانات لازم جهت طراحی، تهیه و توزیع وسایل کمک آموزشی

 

12ـ فراهم نمودن زمینه‌های لازم جهت تألیف و ترجمه و نشر کتب سودمند و سایر امکانات برای پدران، مادران و معلمان کودکان استثنایی

 

13ـ جلب کمک‌های مادی و معنوی مردم، سازمان‌ها، مؤسسه‌ها و انجمن‌های توان‌بخشی برای بهبود وضع آموزش و پرورش کودکان و دانش‌آموزان استثنایی

 

14ـ برنامه‌ریزی و تعیین ضوابط مربوط به نحوة مشارکت بخش خصوصی در آموزش و پرورش استثنایی و ترغیب آنان به این امر و اعمال نظارت لازم بر فعالیت آنان

 

15ـ هماهنگی، همکاری و ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی داخل به منظور سوق دادن تحقیقات آنان به سمت نیازهای سازمان و استفادة هر چه بیشتر از اساتید و دانشجویان رشته‌های مرتبط با کودکان استثنایی.

 

 

 

 

با سپاس فراوان از: سيد شمس اله حسيني ايمني رئيس آموزش و پرورش استثنايي استان مازندران

منبع: وبسايت آموزش و پرورش استثنايي

 

ارسال نظر

وبسايت روستا مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است و از انتشار نظراتی که حاوی توهین یا بی‌احترامی به اشخاص حقيقي يا حقوقي و موارد مغایر با قوانین كشور باشد معذور است.

کد امنیتی
بارگزاری مجدد

نظرات  

 
0 # ن - ح در تاریخ: چهارشنبه 24 ارديبهشت 1393 ، ساعت 11:02 ب ظ
مطمئنا شاهد تحولی بزرگ در سیستم آموزش و پرورش استثنایی خواهیم بود.
نقل قول
 
درباره روستا
شهدا
حماسه سازان
مردم شناسی
کشاورزی
مشاغل و صنایع
آموزش
ورزش
زنان
خیرین
روستائيان نمونه
بنياد علمي فريد
آئينهاي مذهبي
نهادهای اجرایی
بهداشت
مقالات و مطالب مختلف
دیگر موضوعات

 

 

روستــا20