شناخت تاکتیک های برتر فوتبال

 در فوتبال تکنیک های فردی متفاوت و متنوعی وجود دارد که بازیکنان در سطوح مختلف، تلاش می کنند تا مهارت شان را با به نمایش گذاشتن هر چه زیباتر آن، به رخ دیگران بکشند (مثل تکنیک حمل توپ، دریبلینیگ ، پاس، حمایت، کنترل، شوت، تکل و .... )که بعضی از این تکنیک ها، از نظر کمیت و کیفیت، نسبت به بعضی های دیگر از اهمیت بیشتری برخوردار می باشند!

علل اهمیت ویژه این تکنیک ها:

1_  هم نسبت به دیگر تکنیک ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

2_  هم توسط تعداد بیشتری از بازیکنان اجرا می شوند.

3_  هم استفاده ی درست از آن تاثیر بیشتری در فوتبال تیمی دارد!

یکی از این تکنیک های ویژه و برتر، مهارت آگاهی محیطی می باشد!که در عرض و طول ورزش فوتبال جایگاه ویژه ایی دارد!(طول ورزش فوتبال شامل همه ی زمان های بازی می شود چه 90 دقیقه ی الان، چه 90 دقیقه های بازی های گذشته و چه 90 دقیقه های بازی های آینده! چه در ایران چه در هر کجای جهان! و عرض فوتبال یعنی اگرچه داشتن این مهارت برای تمام زمانهای فوتبالی کاربرد دارد، در عین حال، برای همه ی بازیکنان یک تیمی که درحال بازی می باشد لازم الاجرا و ضروری است! )

حال سوال مهمی ایجادمی شود:

 آگاهی محیطی چیست و چه کاربردی دارد؟!

بهصورت خلاصه، آگاهی محیطی یعنی دیدن لحظه به لحظه ی محیط اطراف و اشراف داشتن به این محیط، به منظور اجرای بهتر تکنیک ها و تاکتیك های فوتبال!

 و اما کاربرد حیاتی این تکنیک زیبا را به عنوان پیش نیاز اجرای تکنیک های دیگر، مورد بررسی قرار می دهیم:

1_  آگاهی محیطی دروازه بانان:

دروازه بان دائما" با نگاه به عقب، چهارچوب دروازه، زاویه ی نفوذ و فاصله ی نفوذ را  در نظر می گیرد و سعی در اصلاح آرایش خود، به منظور پوشش بهتر موارد فوق می کند. همچنین در هنگام شروع مجددها، با برخورداری از آگاهی محیطی خوب، بهتر می تواند بازیکن خالی یا فضای خالی را تشخیص داده و توپ را به همانجا ارسال کند.

یکی ازتفاوت های سطوح دروازه بانی، همین نکته است: فقط ارسال به محوطه بدون هدف خاصی یا به منظور ارسال به هدف خاصی که پس از دیدن خوب اجرا می شود!

عسكري قاسمي ايمني دروازه بان پيشكسوت تيم البرز ايمن آباد، دهه 1360

2_  آگاهی محیطی برای پاس کاری:

 در هنگام پاسکاری، بازیکنان فوتبال جدا از رعایت اصولی یک پاس خوب(که می تواند فریب، دقت، شدت و سرعت مناسب باشد) باید از قانون  2 نگاه پیروی کنندتا پاس ها با صلابت و سلامت بیشتری ردوبدل شوند!

قانون 2 نگاه چیست؟

الف:

بخش اول قانون 2 نگاه، یعنی قبل از دریافت توپ، یک نگاه به اطراف(در اکثر مواردیک نگاه به عقب) و سپس قبل از ارسال توپ،یک نگاه دوم به اطراف(این بار با اولویت نگاه به محل ارسال) داشته و سپس پاسکاری کنند!

ب:

بخش دوم قانون 2نگاه درآگاهی محیطی، به نگاه عقابی معروف است!زیرا عقاب تنها پرنده ایی است که از 2عدسی در چشمانش بهره می برد، یک عدسی، شکار را از بالا می بیند با شعاع دید بسیار وسیع و عدسی دوم با زوم کردن روی شکار، کوچکترین فعالیت، تغییر جهت و سرعت شکار را زیر ذره بین می گیرد و شکار را عمدتا" از فواصل زیاد، با موفقیت به سرانجام می رساند!

بنابراین بازیکنان ابتدا باید فواصل چند متری پیرامون خود را خوب ببینند تا بهترین تصمیم را بگیرند و همزمان فواصل چندین متری را نیز خوب ببینند تا شیفت ها و فضاهای خالی دورتر را نیز به زیبایی شکار کرده و موقعیت های زیبا خلق کنند!

3_  آگاهی محیطی در حمایت:

 بازیکن وقتی صاحب توپ است باید در  اطراف خود، حداقل یک یا دو بازیکن را به عنوان حامی و ناجی جستجو کند(حامی بازیکنی که عقب تر از بازیکن صاحب توپ قرار دارد و ناجی بازیکنی که جلوتر از بازیکن صاحب توپ قراردارد!) که این امر میسر نمی شود مگر با دیدن خوب و به موقع این بازیکنان! همچنین بازیکن وقتی صاحب توپ نیست دائما" باید با آگاهی محیطی خوب، به عنوان حامی یا ناجی نقش آفرینی کند که اینکار میسر نمی شود مگر با قرار گرفتن در فاصله ی مناسب، زاویه ی مناسب و زمان مناسب به منظور حمایت از بازیکن صاحب توپ خودی!(می بینیم اصل حمایت، با آگاهی محیطی خوب و بازی بدون توپ، به خوبی اجرا می شود!)

4_  آگاهی محیطی در کنترل:

 کنترل بسیار بحث زیبایی می باشد که اگر با پشتوانه ی اصولی و علمی فوتبال انجام شود، فوتبال را از حالت ایستا به حالت پویا، زیبا و با تحرک عالی در می آورد!  وقتی بازیکن در حال دریافت پاس می باشد خیلی مهم است که بازیکن حریف از کدام جهت به سمت او یورش می آورد زیرا جهت و سرعت حرکت بازیکن مدافع، با جهت و سرعت کنترل مهاجم، دقیقا" رابطه ی مستقیم دارد(اگر مهاجم پشت به دروازه ی حریف باشد و مدافع از پشت سر برای تصاحب توپ، او را تحت فشار قرار دهد با حالتی که در همین وضعیت، مدافع  از جهت چپ یا راست، او را تحت فشار و پرس قراردهد، نوع کنترل و جهت حرکت بعد از کنترل متفاوت می باشد!) بنابراین برای انتخاب بهترین حالت کنترل و بهترین جهت حرکت پس از کنترل، برخورداری از آگاهی محیطی قبل از دریافت و کنترل، شرط اساسی می باشد!

5_  آگاهی محیطی در تاکتیک دفاعی:

 یک مدافع برای رعایت اصول دفاع فردی خوب، مثل ایجاد تاخیر، تمرکز و تعادل، قطعا" باید از دیدن اطراف خود بیشترین بهره را ببرد چون مهاجم دائما" تغییر مکان و  تغییر زاویه می دهد که وضعیت  مهاجم باید قبل از یورش برای دفاع، دائما" توسط مدافع چک شود! بنابراین یک مدافع وقتی بدون در نظر گرفتن این اصول(آگاهی محیطی) کار دفاعی را اجرا کند ضعیف ترین دفاع را به نمایش می گذارد حتی اگر در چند صحنه موفق عمل کند!

در دفاع تیمی نیز آگاهی محیطی مدافع اولی، شرط اساسی دفاع صحیح، پرس می باشد چرا که  اولا" مدافع اول باید با نگاه به بازیکنان خودی، بسنجد که از اصل حمایت دفاعی برخوردار است یا خیر (که در غیر این صورت، مدافع اول به بازی خرس وسط حریف تبدیل می شود) ثانیا" بایدطوری دفاع کند که هم بازیکن صاحب توپ را تحت فشار قرار دهد، هم یک بال حمایتی، او را  از حمایت خارج کند. (بعضی از مدافعین هوشمند همزمان 2بال حمایتی مهاجم را پوشش داده و عرصه را بر او تنگ می کنند)

بنابراین با توضیح مطالب فوق، پر واضح روشن است که:

اگر بازیکنان یک تیم، از آگاهی محیطی نسبی، صحیح و اصولی برخوردار نباشند، بدون شک برنامه های تکنیکی و تاکتیکی آنها دچار ضعف و رکود می شود.

به قلم: بهروز طاهرپور(مربي تيم شاهين كروكلا و دارنده درجه C مربي گري فوتبال كشور)

           این مقاله در تاریخ سيزده آذرماه سال جاري نيز در وبسایت مازندلیگ درج شده است.

              اين مطلب 25 آذرماه 1392 در وبسايت روستا درج شد.